Σεμινάρια για Δημοσιογράφους από την Ιταλία την Ισπανία και την Κρήτη με αντικείμενο την δημοσιογραφική κάλυψη θεμάτων που αφορούν στην Μετανάστευση.
Το καλοκαίρι στα γραφεία της ΠΟΕΣΥ ήρθε μια πολύ ενδιαφέρουσα πρόσκληση από την Αναπτυξιακή του Δήμου Ηρακλείου Κρήτης.
Αφορούσε σε ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα με αντικείμενο την διεξαγωγή σεμιναρίων σε δημοσιογράφους από την Ιταλία την Ισπανία και την Κρήτη, με αντικείμενο την ΄΄ευασιθητοποίηση΄΄ του κλάδου σε ζητήματα σχετικά με τους μετανάστες, την παρουσίαση τους από τα ΜΜΕ και κυρίως την δική τους συμμετοχή σε αυτόν τον διάλογο.
Οι διοργανωτές ήθελαν από την Ομοσπονδία των Ελλήνων δημοσιογράφων να ορίσει ένα μέλος του Δ.Σ ως ομιλητή.
Η ΄΄Σεμιναριομανία΄΄ μου, ειδικά όταν πρόκειται για εργαστήρια και όχι απλές ημερίδες, η συμμετοχή μου στην αντίστοιχη επιτροπή της ΠΟΕΣΥ αλλά και η προηγούμενη ενασχόληση με θέματα μετανάστευσης, με έστειλαν στην Κρήτη 3 φορές.
Όλα όσα συνέβησαν στην αίθουσα αλλά και στις ΄΄εξωσχολικές΄΄ συναντήσεις με την ομάδα, συνεντέλεσαν όχι μόνο να κάνω φίλους από διάφορες χώρες αλλά και να βρουν πρακτική εφαρμογή διάφοροι κανόνες που ενισχύουν την επικοινωνία ανάμεσα σε ανθρώπους με διαφορετικές κουλτούρες και γλώσσες.
Ελάχιστα μπορούν να μεταφερθούν στο χαρτί και στο δίκτυο για τον τρόπο που αυτό το εργαστήρι πέτυχε τον στόχο του: Την ενσωμάτωση και την δημιουργία δεσμών ανάμεσα στην πηγή ενός θέματος, τον άνθρωπο που αφορά και τον δημοσιογράφο που το καλύπτει.
Αποφάσισα να αναρτήσω τουλάχιστον, τις εισαγωγικές τοποθετήσεις με τα link των οπτικοακουστικών αποσπασμάτων, που είχα επιλέξει, να παρουσιάσω ώστε όποιος ενδιαφέρεται για το αντικείμενο να έχει τα στοιχεία.
Το σκεπτικό που ακολούθησα στους τέσσερις Κύκλους του εργαστηρίου ήταν:
Α΄ Κύκλος-Η κάλυψη από τα ΜΜΕ, των θεμάτων για τους μετανάστες από το 1990 μέχρι σήμερα. Οι αλλαγές και οι τάσεις.
Β΄Κύκλος-Οι προβληματισμοί των Ευρωπαϊκών ΜΜΕ και οι συμμετέχοντες στο εργαστήριο λαμβάνουν μια πρώτυπη τηλεοπτική εκπομπή για να την διαμορφώσουν ως άσκηση.
Γ΄ Κύκλος- Χωρίς καμία εισήγηση και βοηθητικό υλικό χρήση των εργαλείων επικοινωνίας μέσα στην αίθουσα. Οι παρευρισκόμενοι μετανάστες κλήθηκαν να αυτοπαρουσιαστούν και οι συμμετέχοντες δημοσιογράφοι να βρουν τρόπο να ανταλλάξουν πληροφορίες και να καταγράψουν μαρτυρίες, με χρήση ελάχιστων λέξεων και συμβόλων κατανοητών σε όλους.
Αυτή ήταν μια συγκλονιστική βραδιά (καθώς νυχτώσαμε στην αίθουσα και ξημερώσαμε στο δείπνο που ακολούθησε)
Δ΄ Κύκλος- Η μετανάστευση και η ξενοφοβία ως παγκόσμιο πρόβλημα.
Για αυτόν τον κύκλο όπου συμμετείχαν Ιταλοί και Ισπανοί συνάδελφοι επέλεξα μια σειρά από οπτικοακουστικά παραδείγματα για την σκιαγράφιση του προβλήματος.
Κάποια από αυτά αφορούσαν τα κοινά προβλήματα των τών κρατών-εταίρων του προγράμματος. (Dialogue) Η απλή σκέψη που ΄΄μοιράστηκε΄΄ ως άσκηση ήταν:
Στην Ελλάδα φτάνει ένας μετανάστης που ψάχνει τρόπο να περάσει στην Ιταλία και από εκεί στον τελικό του προορισμό την Ισπανία. Δεν αποκλείεται να η περιπετειά του να γίνει ΄΄θέμα΄΄ και στις τρεις χώρες και αυτό να το καλύψουν οι συνάδελφοι που βρίσκονται στην αίθουσα (πολλές οι συμπτώσεις αλλά όλα μπορούν να συμβούν)
Ελπίζω να σας κίνησα το ενδιαφέρον και να βρείτε τον χρόνο να διαβάσετε τις αναρτήσεις που ακολουθούν.
DIALOGUE 1 ΚΥΚΛΟΣ
Νατάσα Μποζίνη-Δημοσιογράφος
Μέλος Δ.Σ ΠΟΕΣΥ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Ενώσεων Συντακτών Ελλάδας) και μέλος Δ.Σ Μορφωτικού Ιδρύματος ΕΣΗΕΜΘ
ΚΕΙΜΕΝΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΜΕ ΘΕΜΑ:
«Μια Μικρή Αναδρομή στον τρόπο παρουσίασης των μεταναστών, από τα ΜΜΕ, στα τελευταία 20 χρόνια»
ΕΙΣΑΓΩΓΗ:
Η Ενημέρωση Στην Ελλάδα σήμερα και η σημασία των Περιφερειακών ΜΜΕ.
Από την έναρξη λειτουργίας των ιδιωτικών ραδιοτηλεοπτικών Μέσων μέχρι την πρόσφατη επιχειρηματική ανάγκη των εταιριών τύπου, να στρέψουν τη δράση τους στα Νέα Μέσα, πέρασαν 20 χρόνια.
Σταθερό ζητούμενο και παροχή ήταν-είναι: Η ενημέρωση του Πολίτη που όμως γίνεται με… ασταθή τρόπο.
Το 1994 οι μεγαλύτερες δαπάνες των τηλεοπτικών σταθμών αφορούσαν στον ενημερωτικό τομέα για:
Κάλυψη γεγονότων, ζωντανές συνδέσεις, παραγωγή ενημερωτικών εκπομπών, έμφαση στην ερευνητική δημοσιογραφία και τη διερεύνηση των καταγγελιών του πολίτη.
Κάθε πληροφορία έπρεπε να συνοδεύεται από εικόνα και μαρτυρία.
Οι παρουσιάστριες φορούσαν κλασικά σακάκια με ουδέτερα χρώματα
Το 2005 τα αυστηρά σακάκια αντικαταστάθηκαν από αξιοσημείωτες ενδυματολογικές επιλογές με πολύχρωμα φουλάρια, έντονα χρώματα και σχέδια.
Τα δελτία ειδήσεων είχαν και καλλιτεχνικό περιεχόμενο όπως και οι εκπομπές λόγου.
Η πρώτη περίοδος είχε περάσει από καιρό. Τώρα τα θέματα ήταν περισσότερο επικεντρωμένα στο Σύνταγμα και το Κολωνάκι.
Ο μισός προϋπολογισμός τροφοδοτούσε την παραγωγή ελληνικών σήριαλ, μίσθωση ξένων ταινιών και δικαιώματα για κάποια reality
Το 2010 η ενημέρωση στην τηλεόραση έγινε... ραδιόφωνική. Η είδηση περνάει στα γρήγορα και συχνά από ένα τηλέφωνο, η με μια σύνδεση από την αίθουσα σύνταξης.
Μετά ανοίγουν τα παράθυρα και τινάζουμε απόψεις στους ΄΄γείτονες΄΄
Τα γεγονότα της περιφέρειας, της Τ.Α των πολιτών, των μεταναστών, πρέπει να είναι πολύ αιματηρά για να βρούνε μια θέση στα δελτία.
Είναι η εποχή που τα μεγάλα ποσά θα δοθούν στο θέαμα και στα υλικά μαγειρικής.
Επτά ζωές θα χρειαστούν οι Έλληνες για να μαγειρέψουν τις συνταγές που έχουν συγκεντρώσει από ένθετα εφημερίδων, περιοδικών και συνταγές των τηλεσέφ.
Οι στυλίστες ντύνουν τους παρουσιαστές κατά –μόδας-βούληση και ανάλογα με το προφίλ του σταθμού ενώ πλέον χιλιάδες πολίτες επιλέγουν για ενημέρωση το διαδίκτυο ή τα τοπικά.
Πρόκειται για μεταβατική εποχή, επιβαρυμένη από τις οικονομικές εξελίξεις.
Είναι όμως η στιγμή που και τα Περιφερειακά Μέσα Ενημέρωσης πρέπει να επανακαθορίσουν τον ρόλο και τον προσανατολισμό τους.
Να στηρίξουν το προνόμιο ότι απευθύνονται στο δικό τους κοινό, που μπορεί να βρίσκεται σε όλα τα μέρη του κόσμου.
Οι Νέες Τεχνολογίες το επιτρέπουν.
Δεν έχουν κανέναν λόγο να μιμηθούν τα προγράμματα και τα θέματα των Μέσων εθνικής εμβέλειας και κυκλοφορίας.
Η απεμπλοκή από δημοσιεύματα δημοσίων σχέσεων και η έμφαση στην τοπική ύλη και την ερευνητική δημοσιογραφία θα διασφαλίσει τη διάρκειά τους στο χρόνο.
Το 2010 η πληροφορία υπάρχει παντού και το δημόσιο αδυνατεί να τροφοδοτεί, με εκατοντάδες καταχωρήσεις τα Μέσα.
Η αξιόπιστη και εμπεριστατωμένη ενημέρωση με ονοματεπώνυμο μπορεί να διατηρήσει αναγνώστες θεατές και ακροατές.
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ
Στη χώρα που συνήθως όλα γίνονται εμπειρικά και όλοι έχουν γνώμη για τη δουλειά των άλλων, οι εξελίξεις απαιτούν μελέτες και δια βίου επιμόρφωση των εμπλεκομένων, στα Μέσα.
Μια τέτοια ανάγκη εξυπηρετεί και η σημερινή μας συνάντηση.
Στους χώρους εργασίας μας, δεν υπάρχει ένας εσωτερικός κανονισμός, όπως για παράδειγμα η Μαύρη Βίβλος του BBC, ώστε ο Αρχισυντάκτης του Μέσου να δίνει σωστές κατευθύνσεις στη σύνταξη ειδήσεων που αφορούν μετανάστες, άτομα με αναπηρία, προσωπικά δεδομένα κ.α.
Όλοι αυτοσχεδιάζουν ανάλογα με την πείρα τους ή μετά από συστάσεις και πρόστιμα.
ΜΜΕ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ -ΑΝΑΔΡΟΜΗ
(ΣΥΝΟΨΗ)
Το θέμα μου για σήμερα είναι: Μια αναδρομή στον τρόπο που τα ΜΜΕ παρουσίασαν και παρουσιάζουν την μετανάστευση στις τελευταίες δύο δεκαετίες.
Η προσέγγιση είναι ταυτόχρονα και μια αναδρομή στην δική μου επαγγελματική δραστηριότητα.
Σα νεαρή ρεπόρτερ στο γραφείο του Star Channel στη Θεσσαλονίκη κλήθηκα να ταξιδέψω στην Καστοριά, τη Θράκη, τη Φλώρινα, την Πέλλα, για να καλύψω, την υποδοχή και φιλοξενία μεταναστών στην Ελλάδα.
ΗΤΑΝ Η ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΘΕΡΜΗΣ ΥΠΟΔΟΧΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ.
Οι Έλληνες ξέρουν από μετανάστευση. Κάθε οικογένεια έχει τον δικό της φευγάτο.
Από σύμπτωση ο τελευταίος σχεδιασμός που μου ζητήθηκε αφορούσε τη μεταφορά βιβλίου σε Audiobook -από συγγραφέα μετανάστη και με θέμα την Εισβολή στην Κύπρο και… την μετανάστευση.
Σας διάλεξα ένα απόσπασμα για να συνδέσουμε μετά, τα συναισθήματα των Ελλήνων απέναντι στους ξένους, που το 1990 άρχισαν να φτάνουν στη χώρα.
VIDEO 2.21
(Ηχητικό απόσπασμα από το Audio Book: Ο δρόμος του Φεγγαριού του Όμηρου Αβραμίδη Κεφ: Μετανάστευση )
Η προσέγγιση τότε, των ΜΜΕ ήταν ανθρωποκεντρική. Ζήσαμε και εμείς συγκινητικές στιγμές όταν πηγαίναμε να καλύψουμε μια υποδοχή. Το χωρίο μάζευε χρήματα ή έδινε ο καθένας ότι είχε, για να στηθεί το πρώτο νοικοκυριό, στον μετανάστη από την Βόρεια Ήπειρο την Πρώην Σοβιετική Ένωση την Αλβανία.
Δεν ήμασταν σίγουροι τότε για τη σωστή διατύπωση του τόπου προέλευσης αλλά μικρή σημασία είχε.
Σιγά σιγά άρχισαν και οι βαπτίσεις. Νέος κύκλος ρεπορτάζ.
Ευτυχισμένοι εφημέριοι έδιναν χριστιανικά ονόματα στους νέους κατοίκους οι οποίοι πίστευαν ότι έτσι θα ενσωματωθούν καλύτερα και θα αποκτήσουν δεσμούς με την κοινωνία και τους κουμπάρους.
Σε πολλές περιπτώσεις αυτό λειτούργησε και λειτουργεί ακόμη.
Θα έπρεπε όμως;
Από τις Σάπες όμως και την ΕΚΤΕΝΕΠΟΛ επιστρέφαμε με θλίψη. Τενεκεδούπολη στη μέση του πουθενά. Παλλινοστούντες από την πρώην Σοβιετική Ένωση με απελπισία στα μάτια κοίταζαν την άνυδρη γη.
Πρωτοσέλιδα, αφιερώματα, καταγγελίες, προσωπικές ιστορίες, συγκλονιστικές φωτογραφίες.
Σύντομα η Βόρεια Ελλάδα πλημμύρισε με Βορειοηπειρώτες το ίδιο και τα αστικά κέντρα.
Στην Ελλάδα της αφθονίας έφταναν άνθρωποι με ελπίδες.
Κάθε μέρα τα Μέσα δημοσίευαν τις ιστορίες τους.
Είχα διαλέξει κάποιες ενδεικτικές για αυτήν την αναδρομή.
Άλλαξα γνώμη όταν θυμήθηκα το συγκλονιστικό κείμενο με τίτλο ΄΄Η Επιστολή του Βορειοηπειρώτη’’ που είχε εντάξει στο πρόγραμμά του το συγκρότημα ΄΄Άγαμοι Θύται΄΄ Η ουσία εκατοντάδων ρεπορτάζ αποκρυσταλλώθηκε σε αυτά τα λίγα λεπτά.
Με αυτά θα αποχαιρετίσουμε εκείνη την πρώτη εποχή της… αθωότητας.
VIDEO Το γράμμα του Βορειηπειρώτη Ιεροκλής Μιχαηλίδης:
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
(ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ)
ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΑΠΟΨΗ ΣΑΠΩΝ
Χρόνος 4ος
1990
Έφτασαν οι πρώτες οικογένειες ποντίων προσφύγων στις Σάπες
Άρχισαν να καταφθάνουν στην πόλη μας οι πρώτες οικογένειες Ποντίων από την Σοβιετική Ένωση οι οποίες εγκαταστάθηκαν σε διάφορα εγκαταλελειμμένα ή ξενοίκιαστα σπίτια. Την πληρωμή των ενοικίων ανάλαβε σε πρώτη φάση ο Δήμος με την επιχορήγηση του Νομαρχιακού Ταμείου, ενώ στους πρόσφυγες θα παρέχεται για λίγους μήνες επίδομα από τον ΟΑΕΔ.
Στην εφημερίδα μας μίλησε ο κ. Σάββας Κεγιόπουλος ο οποίος διέμενε στην περιοχή του Σοχούμ.
Ο κ. Κεγιόπουλος απηύθυνε έκκληση για μέριμνα και βοήθεια προς όλες τις πλευρές μια και οι πρόσφυγες δεν γνωρίζουν καλά την ελληνική γλώσσα και την νομοθεσία.
ΜΙΑ ΒΑΠΤΙΣΗ
Στις όχθες του Ζυγάκτη ποταμού, εκεί όπου την Άνοιξη του 50 μ.Χ. ο Απόστολος Παύλος βάφτισε την πρώτη Ελληνίδα και Ευρωπαία χριστιανή, τη Λυδία, σήμερα το μεσημέρι, ανήμερα της μνήμης της Ισαποστόλου Αγίας Λυδίας της Φιλιππησίας, ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Φιλίππων Νεαπόλεως και Θάσου κ. Προκόπιος τηρώντας ένα έθιμο πολλών ετών βάφτισε χριστιανούς ορθόδοξους δέκα ετερόδοξους από την Αλβανία.
Συγκινητικές οι στιγμές που εκτυλίχθησαν στον κατάφυτο ιερό χώρο του υπαίθριου βαπτιστηρίου, όταν οι ανάδοχοι των δέκα νεοφώτιστων τους έβαλαν το λάδι σφραγίζοντας έτσι μια σημαντική στιγμή για την ζωή των νέων χριστιανών.
Η Λυδία καταγόταν από τα Θυάτειρα και ήταν έμπορος πορφύρας. Στην όχθη του ποταμού Ζυγάκτη, έξω από τα τείχη της αρχαίας πόλης των Φιλίππων, η θεοσεβής Λυδία μαζί με άλλες γυναίκες ακούει προσεκτικά τη διδασκαλία του Απόστολου Παύλου και με ανοικτή τη φωτισμένη καρδιά της αποδέχεται τη σωτήρια διδασκαλία.
Αμέσως κατεβαίνει στα τρεχούμενα νερά του νέου Ιορδάνη και βαπτίζεται μαζί με όλα τα μέλη της οικογένειας της.
Ο κ. Προκόπιος, στο τέλος της βάφτισης των ενηλίκων, αφού αναφέρθηκε στη ζωή της Αγίας Λυδίας, ευχήθηκε στους νεοφώτιστους να έχουν την πορεία της, σε όλη τους την ζωή.
«Γίνεστε με χαρά δεκτοί στους κόλπους της εκκλησίας μας. Αυτός είναι ο Χριστιανισμός. Χωρίς διακρίσεις και φραγμούς. Σας παρακαλώ να ενθυμείστε πάντα αυτή την ημέρα της βάπτισής σας. Την μεγάλη αυτή τιμή και να είστε πάντα πιστά παιδιά της εκκλησίας. Όλοι εμείς θα είμαστε πάντα κοντά σας», τόνισε ο κ. Προκόπιος.
ΤΑ ΝΕΑ 1999
Υπογραφές για παραμονή Αλβανών στα Χανιά
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Δευτέρα 9 Αυγούστου 1999
Τη συμπαράσταση τριάντα δύο κατοίκων της περιοχής του Τοπανά, στην παλιά πόλη των Χανίων, βρήκε προχθές η οικογένεια του Αλβανού Αντίμ Κολέμ, το παιδί του οποίου βαφτίστηκε από Χανιώτισσα, καθώς επίσης και άλλες δύο οικογένειες Αλβανών που κινδυνεύουν να απελαθούν, αφού δεν έχουν άδεια παραμονής.
Τριάντα δύο κάτοικοι και επιχειρηματίες της περιοχής υπέγραψαν επιστολή, την οποία απευθύνουν στην Αστυνομική Διεύθυνση Χανίων και στην Εισαγγελία Χανίων και με την οποία κάνουν έκκληση «για την παραμονή και τη μη απέλαση των οικογενειών: Βλαδίμηρου Μάικου (ζευγάρι με δύο μικρά παιδιά), Αντίμ Καλέμ (ζευγάρι με νήπιο παιδί) και Ηλία Μουλά (ζευγάρι με ένα παιδί)».
Επισημαίνουν ότι «οι παραπάνω οικογένειες καθ' όλη τη διάρκεια της παραμονής τους επέδειξαν ήθος και αξιοπρεπέστατη συμπεριφορά προς τους γείτονες και το περιβάλλον γενικότερα (ανέπτυξαν οικογενειακές σχέσεις με Έλληνες, βαφτίστηκαν χριστιανοί)». Διευκρινίζουν πάντως ότι «οι οικογένειες αυτές δεν είχαν υποβάλει αιτήσεις για «άσπρη κάρτα» για σοβαρούς οικογενειακούς λόγους» και καταλήγοντας επαναλαμβάνουν την έκκλησή τους «για ειδική μεταχείριση και τη μη απέλασή τους».
Ο κουμπάρος
Ο κουμπάρος του Αντίμ, ιδιοκτήτης παραδοσιακού καφενείου στον Τοπανά, κ. Πέτρος Αποστολάκης δήλωσε ότι προχθές έδωσε την επιστολή στον αξιωματικό υπηρεσίας της Αστυνομικής Διεύθυνσης, προκειμένου να την μεταφέρει στον αστυνομικό διευθυντή Χανίων.
Ο Αντίμ Καλέμ ήρθε με τη γυναίκα του από την Αλβανία στην Ελλάδα πριν από περίπου έξι χρόνια. Τον τελευταίο χρόνο διαμένουν στη γειτονιά του Τοπανά, στην παλιά πόλη. Εκεί, γνώρισαν τον κ. Αποστολάκη με τον οποίο έπειτα από λίγο καιρό έγιναν κουμπάροι. Η κόρη του κ. Αποστολάκη βάφτισε τον 15 ¬ σήμερα ¬ μηνών γιο τους, στην εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης, στην Σπλάντζια.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ΑΛΛΑΖΟΥΜΕ ΕΠΟΧΗ ΚΑΙ ΠΑΜΕ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΦΟΒΟΥ
Καστοριά 1995
Στο ακριτικό χωρίο φτάσαμε με αλυσίδες, πολύ κόπο και δυσφορία, καθώς θεωρούσαμε ότι μια απλή επίθεση σε ηλικιωμένο ζευγάρι… δεν ήταν και τόσο σημαντικό θέμα...
Το σπίτι του ζευγαριού απόμερο και κοντά σε μονοπάτι-πέρασμα
«Όποιον μπορούμε τον βοηθάμε. Λίγο γάλα, τυρί… ότι έχει το σπίτι.
Κανά δυό φορές που λείπαμε είδαμε ότι είχαν μπει μέσα και κλέψαν κάτι παλιόρουχα και ότι βρήκαν στο ψυγείο.
Βαριά πράγματα δεν μπορούν να κουβαλήσουν και λεφτά δεν έχουμε.
Χθες το βράδυ όμως μπήκαν και επιτέθηκαν στη γυναίκα, τις ζητούσαν χρυσαφικά και λεφτά.
Ευτυχώς γύριζα από το καφενείο άκουσα φωνές και πήρα από την αχυρώνα το κυνηγετικό, πυροβόλησα στον αέρα, τρόμαξαν έφυγαν. Μαζεύτηκε το χωριό. Τώρα κάθε βράδυ θα μένω ξάγρυπνος να φυλάω.
Η γυναίκα δεν έχει βγει από το δωμάτιο θα σας κάνω εγώ τον καφέ τόσο δρόμο κάνατε.»
Αυτά που είπε δεν ακουγόντουσαν συγκλονιστικά. Η έκφρασή του όμως μας καθήλωσε. Ένας καλόβολος πολύ ηλικιωμένος άνθρωπος με τα κατοικίδια στα πόδια του, και την πρόθεση να βοηθήσει τον κάθε περαστικό, είχε τώρα την θλίψη του ανθρώπου που χωρίς να το επιθυμεί έπρεπε να γίνει φύλακας φρουρός στα 80.
Το 1996 ήταν μια χρονιά με δεκάδες περιστατικά βίας. Σε πολλές περιπτώσεις δολοφονιών τα θύματα ήταν αγρότες που αφού εκμεταλλεύτηκαν λαθρομετανάστες εργάτες, αντί να τους πληρώσουν, τους κατήγγειλαν στην αστυνομία.
Αυξήθηκαν οι θύτες και τα θύματα στην άναρχη κατάσταση.
Δύο ημέρες έμεινε σκαρφαλωμένος σε πυλώνα της ΔΕΗ ένας εργάτης από την Αλβανία προκειμένου να πληρωθεί για την δουλειά που έκανε.
Η ξενοφοβία κορυφώθηκε από διαρρήξεις, ληστείες επιθέσεις με δράστες αλλοδαπούς και μη.
Ενδεικτικοί είναι οι τίτλοι των Εφημερίδων:
1996
Ελευθεροτυπία 4-10
«Τι φταίει για την αλβανοφοβία;»
«Η αύξηση της εγκληματικότητας χρεώνεται στους λαθρομετανάστες. Έτσι από την φιλάνθρωπη στάση απέναντί τους, περάσαμε σε επιθέσεις κουκουλοφόρων κατά οικονομικών προσφύγων.»
Κυριακάτικη Καθημερινή 6-10
«ο ρατσισμός χτυπά τον πολιτισμό μας.»
«Οργανωμένες ομάδες επιτίθενται σε σπίτια μεταναστών που βρίσκονται στο γκέτο της Αθήνας».
Έθνος 1-10
«Στο κενό οι φοβίες κατά των μεταναστών»
Απογευματινή 5-10
«Οι Αλβανοί μάστιγα σε όλη τη Δυτική Μακεδονία και την Ήπειρο»,
Ε. Τ. 6-10
«Ανοιχτή πληγή οι λαθρομετανάστες»
Ε. Τ. 26-10
Καταγγελία - σοκ. Αστυνομικός τραβούσε λαθρομετανάστη με τη μοτοσικλέτα του»
Έθνος 22-10
«ΖΗΤΑΣ έσερνε Αλβανό με τη μηχανή του.»
Απογευματινή 3-10
«Σε μάστιγα εξελίσσονται οι Ρουμάνοι λαθρομετανάστες που ρημάζουν καθημερινά σπίτια και καταστήματα»
Το 1997 η ελληνική κοινωνία ήταν προβληματισμένη… Ανέτοιμη
Στα σχολεία φοιτούσαν παιδάκια από άλλες χώρες και η Ελευθεροτυπία έλαβε επιστολή αναγνώστριας 28-12 με θέμα τον προβληματισμό για την αλλαγή ονόματος μιας μικρής μαθήτριας στην σχολική τάξη.
Να την λέμε Ντίνα είπε ένας μαθητής. Για να την αγαπήσουμε, για να μην είναι αλλιώτικη.
Σε πολλά δημοσιεύματα τα Μέσα σύστηναν ψυχραιμία
Ε.Τ. 7-1
«Δεν είναι όλοι οι Αλβανοί το ίδιο, δεν πρέπει να οδηγηθούμε ως κοινωνία σε ακρότητες και κυνήγι μαγισσών»
Α.Τ. 8-1
«Αν όλο αυτό, που γίνεται με τη συμμορία των Αλβανών -όπως μας λένε-, γινόταν από συμμορία Ελλήνων, κανείς δεν θα έπαιρνε το όπλο στο χέρι»
Το 1998 δεκάδες δημοσιεύματα επικεντρώνονται στο δράμα των ανθρώπων και στην αλληλεγγύη που πρέπει να δείξουν οι Έλληνες. Ασφαλώς, ανάλογα με την επικαιρότητα, τονίζεται και η ανεξέλεγκτη είσοδο στη χώρα χιλιάδων μεταναστών.
ΝΕΑ 3-9
"Με χαρτόκουτα στα χέρια και μερικές σακούλες με ρούχα μαζεύονται απέναντι από τη Βουλή, στην οδό Πανεπιστημίου. Δύο διμοιρίες των ΜΑΤ τους περικυκλώνουν. [...] Κάνουν απεργία πείνας για να κερδίσουν ένα πιάτο φαί, ένα κρεβάτι να κοιμηθούν, να κάνουν ένα μπάνιο, όπως λένε "απλά ανθρώπινα δικαιώματα»
ΕΤ. 4-9
«Ξέφραγο αμπέλι" για κάθε είδους και ...εθνικότητας κακοποιούς, αποδεικνύεται καθημερινά η Πανεπιστημιούπολη της Θεσσαλονίκης»
Υπόθεση: Σορίν Ματέι
Άσκηση: Ποια είναι η πρώτη πληροφορία που θυμάστε για αυτόν;
Οι πληροφορίες που είχαν τα μέσα και μετέφεραν τον ήθελαν Ρουμάνο. Οι Εφημερίδες ΕΘΝΟΣ και ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ έγραφαν:
ΕΘΝΟΣ 10-9
"Ο πρωταγωνιστής των ημερών, απαγωγέας του αστυνομικού, Σορίν Ματέι, ήταν από μητέρα Ελληνίδα και πατέρα Ρουμάνο, τουτέστιν καραμπινάτος Ελληνορουμάνος και Έλλην υπήκοος πάντως -αποκαλείται Ρουμάνος από όλους τους αρμοδίους της αστυνομίας αλλά και όλα σχεδόν τα μέσα ενημέρωσης. Η εξήγηση απλή: Στη χώρα μας οι κακοποιοί, εάν δεν είναι Αλβανοί, θα πρέπει το λιγότερο να είναι αλλοδαποί... Δυστυχώς..."
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 4-9
«Οι θεατές της κοινωνίας δεν είναι σε θέση να επιβεβαιώσουν ή να διαψεύσουν όσα τους μεταφέρονται ως εικόνα του άλλου.
Έχουν μόνο μια επιλογή: να τα αποδεχθούν ως πραγματικότητα! [...] Οι περιπτώσεις κλοπών, φόνων ή άλλων αδικημάτων που μεταδίδονται χωρίς να αναφέρεται σε ποιο ποσοστό επί του συνόλου αντιστοιχούν, εύκολα δημιουργούν την εντύπωση μιας λαίλαπας που κινείται εναντίον των φιλήσυχων πολιτών»
Η περίπτωση Ματέι όπως και οι επόμενες 2 που θα ακολουθήσουν είναι, ιδιαίτερα, σημαντικές για όσους ασχολούνται με την ιστορία και την εξέλιξη των ΜΜΕ καθώς είναι φανερή η αλληλεπίδραση, σε όλους τους συμμετέχοντες, στο δράμα.
Αυτό όμως είναι θέμα μιας άλλης συζήτησης.
Μάιος του 1999
Άσκηση Δεύτερη: Ποιος θυμάται τον Φλαμούρ Πίσλι;
Ήταν ο δράστης της πρώτης λεωφορειοπειρατίας στην Ελλάδα.
Μήπως θυμάστε γιατί κατέλαβε το λεωφορείο του ΚΤΕΛ από το Κάτω Σχολάρι; Τι ζητούσε ποια ήταν τα κίνητρα;
Αυτό το γεγονός ήταν το τελευταίο που κάλυψα στη Θεσσαλονίκη πριν μεταναστεύσω στην Αθήνα.
Παραθέτω κάποια πρωτοσέλιδα και σας θυμίζω ότι σε αυτό το περιστατικό έκανε την πρώτη του εμφάνιση στην Ελλάδα ένα φορητό Λινκ από τον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΙ (σήμερα)ΑΛΦΑ.
Αυτή η τεχνολογία έδινε δυνατότητα ζωντανής σύνδεσης με το λεωφορείο ακόμη και όταν αυτό ήταν σε κίνηση.
Αιφνιδιασμός για όλους. Πάλι αλληλεπίδραση όπως στην περίπτωση Ματέι,
Ακολούθησαν άλλες 3 πειρατείες σε λεωφορεία.
ΑΥΡΙΑΝΗ:
«Στο έλεος των Αλβανών η Ελλάδα. Οργή τρόμος και αγανάκτηση για την ομηρία ανύποπτων πολιτών.»
Η ΒΡΑΔΥΝΗ:
«Αλωνίζουν οι Αλβανοί μαφιόζοι. Κατέρρευσαν οι ισχυρισμοί της κυβέρνησης.»
ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ:
«Νύχτα ντροπής για το ελληνικό κράτος. Πάγωσε το πανελλήνιο από το πρωτοφανές φιάσκο της κυβέρνησης και της αστυνομίας.»
ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ:
«Αγωνία για 8 ομήρους. Ταξίδι-θρίλερ προς τα αλβανικά σύνορα.»
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ:
«ΚΤΕΛ αγωνίας. Πειρατεία λεωφορείου απο Αλβανό.»
ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ:
«Λεωφορείο του τρόμου. Η τρελή διαδρομή του Αλβανού με τους 9 ομήρους.»
ΤΥΠΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ:
«Θρίλερ με Αλβανό κακοποιό. Κρατούσε εννέα ομήρους και περιπλανήθηκε στη Θεσσαλονίκη και στα πέριξ.»
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΕΙΔΗΣΕΩΝ ΤΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟΥ
Θεσσαλονίκη 28 Μαϊου 1999
ΤΙΤΛΟΙ
[Α] ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ
• [01] ΑΛΒΑΝΟΣ ΑΠΕΙΛΕΙ ΜΕ ΧΕΙΡΟΒΟΜΒΙΔΑ ΕΠΙΒΑΤΕΣ ΛΕΩΦΟΡΕΙΟΥ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
• [02] ΣΕ ΟΜΗΡΙΑ ΠΑΡΑΜΕΝΟΥΝ 7 ΕΠΙΒΑΤΕΣ ΚΑΙ ΟΔΗΓΟΣ ΛΕΩΦΟΡΕΙΟY ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
• [03] ΑΓΩΝΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΥΧΗ ΤΩΝ ΟΜΗΡΩΝ ΤΟΥ 21ΧΡΟΝΟΥ ΑΛΒΑΝΟΥ ΣΕ ΛΕΩΦΟΡΕΙΟ ΤΟΥ ΚΤΕΛ
• [04] ΠΕΡΑΣΕ ΤΗ ΒΕΡΟΙΑ ΤΟ ΛΕΩΦΟΡΕΙΟ ΜΕ ΤΟΥΣ ΟΜΗΡΟΥΣ ΠΟΥ ΚΡΑΤΑ ΑΛΒΑΝΟΣ
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
(ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ)
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΕΙΔΗΣΕΩΝ ΤΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟΥ
Θεσσαλονίκη 28 Μαϊου 1999
ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ
[Α] ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ
[01] ΑΛΒΑΝΟΣ ΑΠΕΙΛΕΙ ΜΕ ΧΕΙΡΟΒΟΜΒΙΔΑ ΕΠΙΒΑΤΕΣ ΛΕΩΦΟΡΕΙΟΥ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Οπλισμένος αλλοδαπός κατέλαβε το μεσημέρι λεωφορείο του ΚΤΕΛ στη Θεσσαλονίκη. Ο αλλοδαπός, πιθανότατα Αλβανός, οπλισμένος με jak\smijov και χειροβομβίδα μπήκε στο λεωφορείο που ξεκίνησε από το Σχολάρι και κρατά ομήρους περίπου δέκα με δεκαπέντε άτομα. Το λεωφορείο βρίσκεται στην περιοχή Βούλγαρη και κατευθύνεται στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, ενώ ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις παρακολουθούν την πορεία του λεωφορείου.
[02] ΣΕ ΟΜΗΡΙΑ ΠΑΡΑΜΕΝΟΥΝ 7 ΕΠΙΒΑΤΕΣ ΚΑΙ ΟΔΗΓΟΣ ΛΕΩΦΟΡΕΙΟY ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Iσχυρές αστυνομικές δυνάμεις έχουν αποκλείσει ολόκληρη την περιοχή γύρω από την πλατεία Δημοκρατίας στη Θεσσαλονίκη, όπου ένας τουλάχιστον Αλβανός, οπλισμένος με πολεμικό όπλο και χειροβομβίδα, κρατάει ομήρους επτά επιβάτες και τον οδηγό ενός υπεραστικού λεωφορείου.
Η περιπέτεια των επιβατών του λεωφορείου ΚΤΕΛ Νομού Θεσσαλονίκης, ξεκίνησε γύρω στις 9 το πρωί, στη διάρκεια του συνηθισμένου δρομολογίου από την κοινότητα του Μεσημερίου προς τη Θεσσαλονίκη. Σύμφωνα με πληροφορίες, στην κοινότητα Σχολαρίου επιβιβάστηκε στο λεωφορείο ένας Αλβανός, που με την απειλή όπλου τύπου Καλάσνικοφ και μίας χειροβομβίδας που έβγαλε από ταξιδιωτικό σάκο, υποχρέωσε τον οδηγό να κατευθυνθεί προς τη Θεσσαλονίκη.
Ο άγνωστος οπλοφόρος -κατά άλλη εκδοχή πρόκειται για δύο Αλβανούς- υποχρέωσε τους επτά επιβάτες να καθίσουν στις θέσεις τους και ανάγκασε τον οδηγό να κατευθυνθεί προς την πλατεία Ελευθερίας, στο ύψος της οδού Δωδεκανήσου, όπου και στάθμευσε το λεωφορείο. Σύμφωνα με άλλες πηγές, ο οπλοφόρος επέτρεψε στις γυναίκες επιβάτισσες να αποβιβαστούν.
Δυνάμεις της αστυνομίας σχημάτισαν κλοιό γύρω από το λεωφορείο, το οποίο σε κάποια στιγμή άρχισε να κατευθύνεται με μικρή ταχύτητα προς την οδό Πολυτεχνείου, ακολουθούμενο από δεκάδες οχήματα της αστυνομίας. Μέχρι στιγμής, πάντως, τα κίνητρα της ενέργειας παραμένουν αδιευκρινίστα. Γ.Χ
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2000- ΖΟΥΜΕ ΟΛΟΙ ΜΕ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΑΛΛΑ ΑΠΟ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ΣΚΟΠΙΑ Ο ΚΑΘΕΝΑΣ
Μπήκαμε στη δεύτερη χιλιετία και ο αριθμός των μεταναστών στην Ελλάδα ήταν και παραμένει ανεξέλεγκτος.
Τα Μέσα στράφηκαν στα κυκλώματα που εκμεταλλεύονται και εκποιούν ανθρώπινες ψυχές. Εκπρόσωποι μεταναστών απέκτησαν βήμα και κοινοποιούν πλέον τα προβλήματα χιλιάδων ανθρώπων.
Οι πολιτικοί ανακυκλώνονται σε προτάσεις και μέτρα χωρίς απόδοση.
Οι πολίτες παραπαίουν ανάμεσα στο φόβο, τη συμπόνια, την αγανάκτηση, την εκμετάλλευση.
Οι δημοσιογράφοι έγιναν προσεκτικότεροι στις διατυπώσεις τους.
Ο τόπος καταγωγής έπαψε να είναι η πρώτη λέξη στον τίτλο του θέματος.
Εξάλλου σήμερα δε χρειάζεται να τονίζουμε το πρόβλημα.
ΤΟ ΖΟΥΜΕ
Παρακολουθείστε το απόσπασμα από έναν ντοκιμαντέρ του Γιώργου Κουβαρά και παράλληλα συγκρατείστε πόσες ανθρώπινες ιστορίες έχουν κατατεθεί στο κείμενο. Η καθεμιά θα τους θα μπορούσε να αποτελέσει αυτόνομο ντοκουμέντο
2007 Καστοριά VIDEO 4’
Από το 2000 οι Αρχισυντάκτες αναζητούσαν θέματα για τον πολυπολιτισμό. Πολλά ρεπορτάζ έγιναν σε σχολικές αίθουσες μεικτών σχολείων και γειτονιές προσφύγων.
Ενδεικτικός ο τίτλος:
«Ο αλλοδαπός του διπλανού θρανίου»
Οδοιπορικό στα σχολεία της Αθήνας όπου οι ξένοι αποτελούν ένα σημαντικό κομμάτι της σπουδάζουσας νεολαίας
Το αφιέρωμα παρουσίασε την πραγματικότητα και την πλήρη σύγχυση στην κοινωνία και την παιδεία.
Το 2003 μιά καλή πράξη που γίνεται πρωτοσέλιδο
ΝΕΑ 2003:
«Βρήκε 105.000 ευρώ ενώ εργαζόταν για την ανακαίνιση διαμερίσματος. Ο 18χρονος Αλβανός οικοδόμος Απόστολος Μπάλι, χωρίς δισταγμό, μαζί με τον συνάδελφό του Ηλία Αποστόλου, παρέδωσε τα χρήματα στην Αστυνομία.»
...και οι αρχές άλλαξαν γλώσσα
Ασφαλώς άλλαξαν σε κάποιος σημείο και οι διατυπώσεις των αρχών όταν αναφέρονται σε περιστατικά με αλλοδαπούς. Χαρακτηριστικό παράδειγμα από την Καλαμάτα
Καλαμάτα Οικογενειακό Δράμα
VIDEO
Το 2009 η εξαθλίωση ανθρώπων που η ελπίδα ναυάγησε αποτυπώνεται στις γωνιές των αστικών κέντρων. Η παρουσίαση από τα Μέσα είναι προσεκτικότερη. Οι διατυπώσεις σωστές.
Το απόσπασμα που ακολουθεί σε μια δεύτερη ανάγνωση που ξεπερνά την είδηση, προκαλεί θλίψη
Γιώργος Καραμίχος Πλατεία Μενάνδρου 2009
VIDEO: 2.20΄
http://www.youtube.com/watch?v=SvwNqXR00AM
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Το τελευταίο βίντεο που θα δούμε είναι απόσπασμα από ένα μικρό οδοιπορικό σε κατάλυμα μεταναστών στην οδό Σωκράτους που έκανε το TVXS και μου είπε μόλις η κ. Καμπέλη δίπλα μου ότι ο συνάδελφος βρίσκεται στην αίθουσα.
Σε αυτό το ρεπορτάζ εκτός των άλλων θα δείτε και το αυτονόητο.
Οι πρωταγωνιστές του, μετανάστες από άλλες χώρες...μιλούν στον δημοσιογράφο.
Δε συνέβαινε συχνά...
Θα κλείσω με ένα παραμύθι παιδιού.
Δημοσιεύθηκε στην Καθημερινή στις 13 Μαίου του 2010
Της Ζωγιας Kουταλιανου-ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ.
«Μονάκριβη γιαγιά μου. Πόσο θα ήθελα να είμαι στην αγκαλιά σου, όπως παλιά, να μου τραγουδάς σέρβικα νανουρίσματα.
Πρέπει όμως να κάνουμε πρώτα υπομονή και μετά να κάνουμε και οικονομία για να μαζέψουμε γρηγορότερα τα λεφτά για να γυρίσουμε στη Σερβία.
Ο κύριος λόγος που θέλω να γυρίσω στο σπίτι είναι η συμπεριφορά των άλλων.
Στο σχολείο δεν έχω κάνει ακόμη φίλους. Μου συμπεριφέρονται λες και δεν υπάρχω.
Ακόμα θυμάμαι την πρώτη μου μέρα σε αυτό το φριχτό σχολείο. Η δασκάλα με σύστησε στα υπόλοιπα παιδιά, λέγοντας πως είμαι «οικονομικός μετανάστης».
Ολα τα παιδιά λύθηκαν στα γέλια. Ξέρω όμως τι φταίει που οι άνθρωποι συμπεριφέρονται μ’ αυτόν τον τρόπο ο ένας στον άλλον.
Φταίνε αυτά τα ανόητα σύνορα ανάμεσα στα κράτη. Τα σύνορα θα έπρεπε να ενώνουν χώρες και πολιτισμούς κι όχι να χωρίζουν ανθρώπους».
Το απόσπασμα προέρχεται από γράμμα που υπογράφει η δωδεκάχρονη Σνεζάνα από τη Σερβία, η οποία ζει με την οικογένειά της τη γεμάτη στερήσεις ζωή των οικονομικών μεταναστών στη Θεσσαλονίκη.
Στην πραγματικότητα, η «Σνεζάνα» είναι η Ελληνίδα Ιωάννα Τσάνη, μαθήτρια της Στ΄ τάξης του 11ου Δημοτικού Σχολείου Γιαννιτσών Πέλλας, που με την ιστορία, μπαίνοντας στη θέση μιας συνομήλικής της μετανάστριας, μετείχε σε διαγωνισμό διηγήματος με θέμα «Ρατσισμός και ξενοφοβία» και κέρδισε το πρώτο βραβείο.
Εξήγησε πως, παρ’ ότι στο σχολείο της έχει συμμαθητές και συμμαθήτριες από άλλες χώρες, ενώ μία από τις καλές φίλες της είναι Ρωσίδα, όσα περιγράφει στην ιστορία της δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα.
«Δεν κοροϊδεύουμε τα ξένα παιδιά και γενικά μου φαίνεται πως δεν υποφέρουν», ανέφερε, συμπληρώνοντας πως οι οικονομικοί μετανάστες είναι κάτι γνωστό από τα βιβλία, την τηλεόραση, τη ζωή»
Ο ΤΙΤΛΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΟΣ:
«Πήρε την πρωτιά με το γράμμα μιας «αλλοδαπής»
Σας ευχαριστώ πολύ
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
(2000-2010 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ)
«Ο αλλοδαπός του διπλανού θρανίου»
Οδοιπορικό στα σχολεία της Αθήνας όπου οι ξένοι αποτελούν ένα σημαντικό κομμάτι της σπουδάζουσας νεολαίας
ΔΗΜΗΤΡΑ ΚΡΟΥΣΤΑΛΛΗ - Δ. ΓΑΛΑΝΗΣ - Ν. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ
Κυριακή 5 Νοεμβρίου 2000
Το σχολείο είναι μια μικρογραφία της κοινωνίας, λένε. Και επειδή ο χώρος είναι μικρότερος, η σχολική κοινότητα διχάστηκε νωρίτερα από την υπόλοιπη κοινωνία για τους αριστούχους αλλοδαπούς μαθητές. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι λύσεις που δόθηκαν εν όψει της εθνικής επετείου μάλλον απέχουν πολύ από τις αρχές που οι καθηγητές προσπαθούν να εμφυσήσουν στους μαθητές τους. Υπάρχουν εκπαιδευτικοί οι οποίοι αποφάσισαν, για να μη σκανδαλίσουν την κοινωνία, να πριμοδοτήσουν τους έλληνες μαθητές με επιπλέον μόρια προκειμένου να μην υπάρχει στην τάξη κάποιος αλλοδαπός μαθητής με μεγαλύτερο βαθμό. Σε άλλες περιπτώσεις δόθηκαν μάχες μεταξύ καθηγητών και για τους σημαιοφόρους της Α' Γυμνασίου, καθώς μερικοί υποστήριζαν ότι στην κλήρωση δεν έπρεπε να συμμετάσχουν όλοι οι αριστούχοι μαθητές του δημοτικού, αλλά μόνο όσοι ήταν Έλληνες. Η στάση ορισμένων καθηγητών μπορεί να αξιολογηθεί μόνο σε αντιπαράθεση με τους άλλους, αυτούς που τόλμησαν να έρθουν σε ρήξη πρόσωπο με πρόσωπο με τους συναδέλφους τους στα συμβούλια των καθηγητών. Με όσους αρνήθηκαν να μειώσουν, για λόγους που δεν έχουν καμία σχέση με την απόδοσή τους, τον βαθμό των παιδιών από άλλες χώρες. Με όσους αφιερώνουν χρόνο πέραν του σχολικού προγράμματος και κοπιάζουν να μάθουν γράμματα ακόμη και τον τελευταίο μαθητή. Με όσους κάνουν τα στραβά μάτια σε φτωχές περιοχές όπως το Μενίδι, όταν οι μετανάστες μαθητές κλέβουν τα θρανία και τις καρέκλες από το σχολείο γιατί γνωρίζουν ότι αυτά ίσως είναι τα μόνα έπιπλα που υπάρχουν στο σπίτι τους.
«Θα ήθελα να μάθω ρωσικά, για να μπορώ να επικοινωνήσω καλύτερα με τους μαθητές μου. Είναι πανέξυπνα και πολύ καλά παιδιά, η γλώσσα όμως είναι μεγάλο εμπόδιο. Να σκεφτείτε μια φορά ήθελε να εξηγήσει ένας συνάδελφος τη λέξη πουκάμισο και έτυχε εκείνη την ημέρα να μη φορά κανένας εκτός από μένα. Πήγα στην τάξη, τους το δείξαμε και έτσι μπόρεσαν να συνεχίσουν το μάθημά τους» λέει η κυρία Ειρήνη (δεν επιθυμεί να δημοσιευθεί το επίθετό της), φιλόλογος σε γυμνάσιο του Μενιδίου. «Τα παιδιά που έρχονται από την Αλβανία είναι καταπληκτικοί μαθητές και οι γονείς τους ενδιαφέρονται πολύ για την πρόοδό τους. Έρχονται συνεχώς και ρωτάνε. Όχι μόνο αυτοί, όλοι οι αλλοδαποί γονείς, σε αντίθεση με την πλειονότητα των Ελλήνων. Εγώ κάνω τις εγγραφές στο σχολείο και πολλοί αλβανοί μαθητές που βαφτίστηκαν χριστιανοί έρχονται και με παρακαλούν να τους γράψω με τα ελληνικά τους ονόματα. Θυμώνουν όταν τους ξεχωρίζεις από τους Έλληνες» επισημαίνει η κυρία Κατερίνα Στάμου, τεχνολόγος σε λύκειο του Αμαρουσίου.
Οι ξένοι μαθητές στα ελληνικά σχολεία δεν ζουν μέσα στο κλίμα που είδαμε τις τελευταίες ημέρες στις τηλεοπτικές οθόνες. Σαφώς αντιμετωπίζουν τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ένας μετανάστης, αλλά ταυτόχρονα περιγράφουν και μια Ελλάδα η οποία, τουλάχιστον μέσα στις σχολικές αίθουσες, τους αγκάλιασε με θέρμη και τους στήριξε.
Στο Ανω Καλαμάκι συναντήσαμε την 8χρονη Ράντα από το Ιράκ και τον 6χρονο αδελφό της Ράφι. Η Ράντα γεννήθηκε στο Ιράκ, αλλά ήρθε στην Ελλάδα πριν από τρία χρόνια μαζί με τον αδελφό της. Οι γονείς τους βρίσκονταν ήδη εδώ. Αντίθετα από την Κλέι που τον πρώτο χρόνο στο σχολείο ήταν απομονωμένη, η Ράντα λέει ότι δεν είχε μεγάλο πρόβλημα προσαρμογής. Τα ελληνικά τής φάνηκαν εύκολα και έμαθε γρήγορα να μιλάει καλά και χωρίς καθόλου προφορά. Ο αδελφός της πάει φέτος για πρώτη φορά στο νήπιο, μιλάει ελληνικά, αλλά λιγότερο καλά από την ίδια.
Η Ράντα είναι ενθουσιασμένη με το σχολείο και τους συμμαθητές της. Σε κάποια στιγμή φέρνει τα σχολικά τετράδια για να μας δείξει περήφανα τις επιδόσεις της. Τόσο στην ορθογραφία όσο και στην αριθμητική ξεχωρίζουν μόνο «άριστα» και «μπράβο» από τη δασκάλα της. «Μου αρέσουν τα μαθηματικά, η πρόσθεση και η αφαίρεση» λέει χαμογελώντας και στη συνέχεια αρχίζει να μας περιγράφει τι έκανε στην ημερήσια εκδρομή του σχολείου. Η μικρή εκτός από πολύ καλή μαθήτρια είναι και πολύ αγαπητή στους συμμαθητές της με τους οποίους δεν αντιμετωπίζει πρόβλημα. Επισημαίνει όμως ότι «υπάρχουν άλλα παιδιά από την Αλβανία που όλο τσακώνονται. Αλλά τα πειράζουν και οι άλλοι, δεν φταίνε μόνο εκείνοι».
Η Ράντα παράλληλα με το σχολείο κάνει και μαθήματα αγγλικών δύο φορές την εβδομάδα. Και εκεί έχει πολύ καλές επιδόσεις. Οσον αφορά τις επιδόσεις των ξένων μαθητών στα ελληνικά σχολεία κοινή διαπίστωση δασκάλων και καθηγητών είναι ότι μόλις ξεπεράσουν το πρόβλημα της γλώσσας, τα παιδιά αυτά πολύ συχνά τα πάνε καλύτερα από τα ελληνόπουλα.
* Ο «αράπης» και ο «Αλβανός»
Είναι μεσημέρι και ο πεζόδρομος κοντά στην οδό Πατησίων έχει γεμίσει παιδιά από το διπλανό σχολείο που μόλις έχει σχολάσει. Σε ένα από τα πηγαδάκια που σχηματίζουν οι παρέες των μαθητών συναντούμε την Αντωνία και τον Δανιήλ. Η Αντωνία είναι 13 ετών, έχει γεννηθεί και μεγαλώσει στην Ελλάδα από αμερικανό πατέρα και ιρλανδή μητέρα, ενώ ο Δανιήλ είναι 12 ετών από την Αιθιοπία. Τα δύο άλλα παιδιά της παρέας είναι Ελληνες. Τόσο η Αντωνία όσο και ο Δανιήλ μιλάνε χωρίς καθόλου ξενική προφορά.
Θέλουν να μάθουν αν το θέμα μας αφορά το ζήτημα του Οδυσσέα, του αλβανού μαθητή και την ελληνική σημαία. «Δεν ξέρω τι να πω με όλο αυτό» λέει πρώτη η Αντωνία. «Δεν συμφωνώ που δεν δίνουν ελπίδες στους ξένους μαθητές αλλά δεν συμφωνώ και με τους ξένους. Εγώ αισθάνομαι ολοκληρωτικά Ελληνίδα. Στο σχολείο πάντως μερικά παιδιά φέρονται με ρατσιστικό τρόπο, ειδικά όταν μαλώνουν. Αρχίζει για πλάκα και καταλήγει μετά στα σοβαρά ». «Φωνάζουν ό ένας τον άλλον "Αλβανό", "αράπη" και τέτοια όταν τσακώνονται» προσθέτει ο Δανιήλ. Συμπληρώνει όμως ότι γενικά δεν έχει πρόβλημα στην καθημερινή ζωή του λόγω της καταγωγής του, όπως και τα περισσότερα παιδιά αφρικανικής καταγωγής που ζουν στη χώρα μας.
ΝΕΑ 2003
Βρήκε 105.000 ευρώ ενώ εργαζόταν για την ανακαίνιση διαμερίσματος. Ο 18χρονος Αλβανός οικοδόμος Απόστολος Μπάλι, χωρίς δισταγμό, μαζί με τον συνάδελφό του Ηλία Αποστόλου, παρέδωσε τα χρήματα στην Αστυνομία.
Οι δύο οικοδόμοι εργάζονταν σε διαμέρισμα στη Θεσσαλονίκη. Ο ιδιοκτήτης του είχε πεθάνει και οι κληρονόμοι του είχαν αποφασίσει να το ανακαινίσουν. Ο 18χρονος Απόστολος Μπάλι ξήλωνε την ταπετσαρία από τους τοίχους όταν πάνω σε μια ντουλάπα βρήκε ένα χάρτινο κουτί. «Το άνοιξα και διαπίστωσα πως υπήρχαν μέσα 105.000 ευρώ. Αμέσως αποφασίσαμε να τα παραδώσουμε στην Αστυνομία, χωρίς δεύτερη κουβέντα» είπε στα «NEA» ο νεαρός.
Ο Απόστολος Μπάλι εδώ και πέντε χρόνια ζει με τους γονείς και τα δύο του αδέλφια στην Ελλάδα. Το πρωί εργάζεται και το βράδυ πηγαίνει Νυχτερινό Σχολείο στον Ευκλείδη, για να μάθει ελληνικά, όπως είπε. Είναι μαθητής της B' Λυκείου. «Θέλω να περάσω στα TEI και να ζήσω στην Ελλάδα» είπε.
Οι γονείς του ήρθαν νωρίτερα και όλοι τους βαφτίστηκαν χριστιανοί ορθόδοξοι. «Δεν είμαστε και πλούσιοι» είπε ο πατέρας του Μίνιερ Μπάλι 41 ετών, ο οποίος δήλωσε ιδιαίτερα ικανοποιημένος για την πράξη του παιδιού του. «Χάρηκα γι' αυτό που έκανε - όποιος άλλος και να ήταν στη θέση του, θα έκανε το ίδιο». Ο ίδιος εργάζεται νύχτα - μέρα ως βοηθός υδραυλικού, ενώ για να ζήσουν εργάζεται και η γυναίκα του
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Β΄ΚΥΚΛΟΣ-DIALOGUE
Μια εκπομπή του 2002 που …ατύχησε
Στην πρώτη μας συνάντηση εκτός από τα στοιχεία που επέλεξα να θέσω στη διάθεσή σας σχετικά με τον τρόπο που τα ΜΜΕ εδώ και 20 χρόνια καλύπτουν θέματα μετανάστευσης, σας περιέγραψα και πραγματικά περιστατικά από τον δικό μου δημοσιογραφικό βίο σε σχέση με τα ρεπορτάζ που κάλυψα για το θέμα.
Τα χρόνια πέρασαν και η δική μου επιμόρφωση με αντικείμενο τον σχεδιασμό εκπομπών και σεναρίων, για ντοκιμαντέρ, μου επέτρεψαν, από το 2000, να σχεδιάζω κατά παραγγελία ή κατά βούληση, εκπομπές για την τηλεόραση.
Εκτελούσα αυτά που μου ζητούσαν και ανάμεσά τους προωθούσα και ότι με ενδιέφερε.
Έτσι για πρώτη φορά το 2002 σχεδίασα την πρόταση για εκπομπή, που έχετε στα χέρια σας. Πρώτος τίτλος- τότε- ΄΄Passport΄΄
Κατατέθηκε πρώτα στη δημόσια τηλεόραση και μετά σε ιδιωτικά κανάλια.
Το Concept άρεσε σε όλους από την αρχή.
Υπήρχε μια ανησυχία και αμηχανία για την εκτέλεση μέχρι και το 2008 (που ήταν η τελευταία χρονιά που διακίνησα, παραλλαγή της)
Τα τελευταία δύο χρόνια κάτι αλλάζει. Η ελληνική τηλεόραση, πλέον παράγει κάποια προγράμματα.
Η αμηχανία και η ανησυχία κάπως έχουν αντιμετωπισθεί.
Σήμερα με αφορμή αυτό το σεμινάριο θυμήθηκα εκείνη την πρόταση και σας την δίνω για να την φέρετε στο σήμερα.
Γράψτε σβήστε, διορθώστε και αλλάξτε.
Έχετε το προνόμια να κάθονται δίπλα σας άνθρωποι από διαφορετικές χώρες που μπορούν να γίνουν συνεργάτες και συμπαρουσιαστές. Αξιοποιείστε τους.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------
ΑΣΚΗΣΗ-ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΗ ΕΚΠΟΜΠΗ
Αθήνα 12 Φεβρουαρίου 2002
ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΟ ΄΄ΣΩΟΥ ΄΄
ΘΕΜΑ: Οι λαοί του κόσμου και οι μετανάστες στην Ελλάδα
Διάρκεια επεισοδίου: 60 ή 120΄
Προτεινόμενοι τίτλοι
ΤΡΑΝΖΙΤ
PASSPORT
ΧΩΡΙΣ ΣΥΝΟΡΑ
ΣΥΝΟΡΑ ΑΝΟΙΧΤΑ
ΛΑΟΙ ΧΩΡΙΣ ΣΥΝΟΡΑ
ΔΙΠΛΑΝΗ ΠΟΡΤΑ
ΜΙΑ ΠΟΡΤΑ ΔΙΠΛΑ
©Σχεδιασμός-Σενάριο : Νατάσα Μποζίνη
Σκηνοθετική προσέγγιση Γιώργος Γκιγκαπέπας
Η Ιδέα
Η εκπομπή είναι αφιερωμένη στην παγκόσμια μετανάστευση και τη σχέση της χώρας μας, με αυτήν.
Κάθε επεισόδιο είναι αφιερωμένο σε μία μόνο χώρα.
Γνωρίζουμε την ιστορία, την κουλτούρα, την τέχνη, τα ήθη και τα έθιμα.
Συμπαρουσιαστές είναι οι μετανάστες αυτής της χώρας που ζουν και εργάζονται στην Ελλάδα.
Με τη βοήθειά τους ΄΄ξεδιπλώνουμε΄΄ την ΄΄ψυχή ΄΄ ενός λαού.
Το ύφος της εκπομπής είναι ευχάριστο και τα θέματα όχι μόνο επιμορφώνουν αλλά και ψυχαγωγούν, καθώς κάθε λαός έχει τη μουσική, το φαγητό, τους χορούς, τις τέχνες, τη φιλοσοφία και τις συνήθειές του, που εμείς, θα γνωρίσουμε.
Συμβάλουμε στην ανάγκη τους για πληροφόρηση, με ειδικές ενότητες όπου παρουσιάζονται όλοι οι νέοι νόμοι και πρωτοβουλίες της Ελλάδας για την διευκόλυνσή τους, στην ένταξη και εργασία.
Η δομή, το σενάριο, η παρουσίαση η σκηνοθεσία, η έρευνα η μουσική και η σκηνογραφία συνεργάζονται ώστε να παρουσιάσουν- τεχνικά- ένα ψυχαγωγικό σώου, το περιεχόμενο του οποίου όμως, έχει πολύ σοβαρό και ουσιαστικό στόχο:
Τη γνωριμία με τον μετανάστη της διπλανής πόρτας την απομυθοποίηση του φόβου για τους ξένους, την ενημέρωση για άλλους πολιτισμούς, πρακτικές δράσεις και πρωτοβουλίες δημόσιων φορέων, σε αυτήν την κατεύθυνση.
Το σκεπτικό και οι στόχοι
Στην Ελλάδα ζουν και εργάζονται όλες οι φυλές του κόσμου. Κινέζοι, Ινδοί, Ιρανοί, Τούρκοι, Αλβανοί κλπ.
Κάθε χρόνο ο αριθμός τους αυξάνεται προοδευτικά.
Είναι γείτονές μας, έχουμε τον ίδιο ταχυδρομικό κώδικα αλλά μεγάλες διαφορές στην κουλτούρα, τις συνήθειες, τη θρησκεία, την παράδοση, ακόμη και τη διατροφή.
Η εκπομπή παρουσιάζει, με ευρηματικό, ευχάριστο τρόπο τον ΄΄ξένο΄΄ της διπλανής πόρτας. Η πόρτα ανοίγει για να φανούν τα ΄΄μυστικά΄΄ και τα ΄΄ψέματα΄΄ που συχνά δημιουργούν καχυποψία ενώ μπορούν να μας προσφέρουν κάτι χρήσιμο, κάτι που προέρχεται από τον πολιτισμό άλλων λαών.
Σε συνεργασία με πρεσβείες ξένων χωρών, υπουργεία, δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς συγκεντρώνεται υλικό που παρουσιάζεται σε ένθετα, αφορά στη μετανάστευση και θεωρείται χρήσιμο να γνωρίζουν Έλληνες και ξένοι για θέματα όπως:
Εργασία
Διαμονή
Νομοθεσία
Εκπαίδευση,
Πολιτισμός,
Υγεία
Τέλος μακριά από την ελληνική δημοσιότητα, υπάρχουν Έλληνες και ξένοι που με τη δράση τους τιμούν την Ελλάδα και συμβάλλουν, με πολλούς τρόπους, στην προώθηση του πολιτισμού και της ιστορίας της.
Εκτιμώντας την ανιδιοτελή τους δράση, η εκπομπή θέλει να ΄΄φωτίσει΄΄ και να συστήσει τους ανθρώπους αυτούς, στη διεθνή κοινότητα.
Στόχος είναι η εκπομπή να αποτελέσει τον κόμβο και τον συνδετικό κρίκο ανάμεσα στους απανταχού μετανάστες , ΄΄συστήνοντας΄΄ την μία κοινότητα στην άλλη
Η ΔΟΜΗ
Δημιουργούμε ένα έθνικ σώου εκπλήξεων, με τη συμβολή καλεσμένων μεταναστών, που έρχονται να μας ΄΄συστήσουν΄΄ τη χώρα τους.
Έχουν μαζί τους: Έργα τέχνης, Εθνικά όργανα, προϊόντα, παραδοσιακές φορεσιές κλπ.
(Σημείο συνάντησης είναι ένα πλατό- θεατρικά διαμορφωμένο με διαφορετικά σημεία δράσης.
Συμβολίζει την Ελλάδα (το σπίτι της Ελλάδας που φιλοξενεί) και τα σταθερά του στοιχεία παραπέμπουν σημειολογικά σε αυτήν.
Σε κάθε επεισόδιο οι ΄΄επισκέπτες΄΄ συμβάλλουν στη διακόσμηση με χαρακτηριστικά αντικείμενα από τη χώρα τους που στη συνέχεια θα γίνουν ΄΄χαρακτήρες΄΄ και θα λάβουν μέρος στη δράση.)
Ενότητα 1:
Μια ξένη χώρα και ο απόδημος λαός της στην Ελλάδα
Στην πρώτη ενότητα γνωρίζουμε μέσα από ένα βίντεο τη ζωή των η του καλεσμένου-συμπαρουσιαστή στην Ελλάδα.
Από ποιο σημείο της χώρας του ήρθε, πότε και γιατί, ποιες είναι οι προσδοκίες του, ποιους έχει μαζί του και ποιους άφησε πίσω.
Τον ή τους συναντάμε επίσης στο χώρο τους, στο στέκι τους, on the road… με την κάμερα να ανακαλύπτει τις άγνωστες ή καινούργιες γωνιές αυτής της πόλης και να εστιάζει στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, στα αντικείμενα και στα προϊόντα που θα μας απασχολήσουν.
(Είναι το πρώτο στοιχείο για την συναισθηματική σύνδεση του θεατή, με το νέο πρόσωπο)
Αμέσως μετά ακολουθούν τα στοιχεία για τη χώρα καταγωγής του.
Με βίντεο μαθαίνουμε συνοπτικά, την ιστορία και τη σύγχρονη δυναμική του τόπου που μας ενδιαφέρει.
(Στόχος να γνωρίσουν οι τηλεθεατές τον τόπο για τον οποίο μιλάμε αλλά και το τι έχει κληροδοτήσει στην παγκόσμια κληρονομιά.)
Στη συνέχεια οι καλεσμένοι ή ο καλεσμένος μαζί με τον παρουσιαστή, μιλούν, αφηγούνται μύθους και θρύλους του τόπου τους, εξηγούν τα δικά τους ήθη και έθιμα, παρουσιάζουν τέχνες πχ ζωγραφική, το χορό, κλπ
(κινούνται κατά περίπτωση στα ανάλογα σημεία του πλατό )
Κατά τη διάρκεια της εκπομπής, ετοιμάζεται στο studio και μια συνταγή μέσω της οποίας και πάλι μαθαίνουμε, εκτός από τα υλικά, και άλλες ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες.
Ενδιάμεσα παρακολουθούμε βίντεο από μια γαμήλια τελετή, κάποια κοινωνική εκδήλωση με εθιμοτυπικό χαρακτήρα και πολλά άλλα.
Οι ΄΄ήρωες” χαρίζουν και χρυσά μυστικά σ’ αυτούς που σκέφτονται να ταξιδέψουν στην ΄΄πρωταγωνίστρια΄΄ χώρα και πατρίδα τους.
(Για παράδειγμα συστήνουν τις καλές και φθηνές αγορές, τις πιθανές παγίδες για τον τουρίστα κλπ).
Σε κάθε εκπομπή ειδική θέση έχει η μουσική της χώρας όπου ακούμε και βλέπουμε από την λαϊκή παράδοση μέχρι τα κλιπ που σήμερα έχουν γίνει επιτυχία στον συγκεκριμένο τόπο.
Παρουσιάζουμε αφιερώματα σε πρόσωπα που είναι διεθνώς γνωστά η και έχουν συνεργαστεί με Έλληνες συνθέτες και καλλιτέχνες
Π.Χ ο Ζουλφί Λιβανελί στο αφιέρωμα για την Τουρκία ο Βραζιλιάνος Καρλίνο Μπράουν που έχει αφιερώσει έναν του δίσκο στο ελληνικό αλφάβητο κλπ.
Ενότητα 2:
Οι Έλληνες μετανάστες που διαμένουν στη χώρα που παρουσιάζουμε
Έχουμε ήδη γνωρίσει έναν τόπο με τη βοήθεια του λάου του, τώρα θα δούμε πως σε αυτόν τον τόπο, έχουν ενσωματωθεί οι Έλληνες απόδημοι.
Στο πλατό η ΄΄παρέα΄΄ μεγαλώνει αφού ανάλογα τη διάρκεια μπορεί να έχουν προστεθεί έλληνες.
Ο παρουσιαστής φέρνει σε επαφή όλους τους καλεσμένους σαν μια συμβολική κίνηση σύσφιξης των σχέσεων.
Κατά περίπτωση μπορούν από κοινού να μας δείξουν κάτι, ένα χορό μια συνταγή κτλ.
Ανεξάρτητα από τη διάρκεια που θα επιλεγεί η εκπομπή σε κάθε επεισόδιο έχει φροντίσει και για ένα χάπενιγκ που μπορεί να είναι από την προβολή ενός βιντεο κλιπ από σημαντικούς μουσικούς της χώρας πρωταγωνίστριας ή και την παρουσία κάποιου Έλληνα απόδημου στη συγκεκριμένη χώρα που φέρνει ένα μήνυμα ή θα αναλάβει να δώσει ένα μήνυμα επιστρέφοντας, στην οικογένεια των ξένων καλεσμένων μας.
(Αυτό μπορεί να είναι κάποιο αντικείμενο ή ακόμη και ένα home video με προσωπικό μήνυμα-έκπληξη.)
Ενότητα 3:
Χρήσιμες πληροφορίες
Η εκπομπή κλείνει με μια σειρά από χρήσιμες πληροφορίες που αφορούν όλους τους μετανάστες.
Ενδεικτικά:
Νέες διατάξεις νόμων
Κίνητρα για εργοδότες που απασχολούν οικονομικούς μετανάστες
Συμβουλές φορολογίας
Προγράμματα εκπαίδευσης
Πολιτιστικές δραστηριότητες
Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη κ.α
Η αισθητική και η σκηνοθετική προσέγγιση
Από τον σκηνοθέτη Γιώργο Γκιγκαπέπα
Το σήμα της εκπομπής
Η πρωτότυπη μουσική σύνθεση θα βασίζεται σε ένα σταθερό μουσικό μοτίβο που θα προκύπτει από συγκεκριμένους ελληνικούς ήχους στη διάρκεια της ιστορίας.
Το ελληνικό μοτίβο θα ΄΄πλουτίζει΄΄ από πρόσθετα όργανα και μουσικές άλλων χωρών ενώ ταυτόχρονα όλες αυτές οι μουσικές αλλαγές θα συνοδεύουν το οπτικό κομμάτι που θα κινείτε στο ίδιο σενάριο.
Ενδεικτικά αναφέρουμε, καθώς η τελική εκδοχή θα προκύψει από την ολοκλήρωση της έρευνας των λαών, ότι εάν για παράδειγμα στο κλιπ χρησιμοποιούμε ένα πρόσωπο-σύμβολο της Ελλάδας και ο επηρεασμός του από τους πολιτισμούς άλλων χωρών αποτυπώνεται με χέρια που του αλλάζουν το πρόσωπο, το χρώμα του δέρματος ή τα ρούχα τότε κάθε αλλαγή ανάλογα από τη χώρα που προέρχεται, συνοδεύεται από αλλαγή σε μουσικά όργανα.
Εάν παρακολουθούμε τις επηροές της ανατολής ακούμε Σάζι, στης Ασίας Τσεγκ, της Αυστρίας βιολί, της Αφρικής κρουστά κλπ.
Πάντα όμως το ΄΄σύμβολο΄΄ διατηρεί τη δική του εθνικότητα και το αντίστοιχο μουσικό μοτίβο των ελληνικών στοιχείων
Η ΕΚΠΟΜΠΉ
Η εκπομπή έχει τρία ΄΄μέτωπα΄΄ παρουσίασης: το πλατό, τα εξωτερικά γυρίσματα και τη σκηνοθεσία ήχου.
Στο πλατό που αποτελεί το σημείο σύνδεσης όλων των θεματικών ενοτήτων, στήνονται τρία ή τέσσερα διαφορετικά αφαιρετικά “σκηνικά”. Το καθένα απ’ αυτά για τη θεματολογική ενότητα που παρουσιάζει.
Κάθε σημείο-σκηνικό είναι σκηνογραφημένο με θεατρικό τρόπο (στοχεύοντας στην ανάδειξη συγκεκριμένων αισθητικών στοιχείων της κάθε ενότητας) και φωτισμένο με υποβλητικούς φωτισμούς και χρώματα που θα μας μεταφέρουν στο πλατό την ατμόσφαιρα αλλά και την αισθητική προβολή του τόπου ή του ανθρώπου στον οποίο αναφερόμαστε. Τα σημεία αυτά δεν θα παρουσιάζονται ποτέ μαζί, ώστε η μετάβαση από το ένα στο άλλο να παράγει έκπληξη και ευρηματικότητα.
Οι παρουσιαστές λειτουργούν ως ΄΄μέσα΄΄ και ενδιάμεσοι.
Ως μέσα που χρησιμοποιούνται για να δοκιμάσουν ότι νέα κομίζει ο συγκεκριμένος πολιτισμός: Χορεύουν με τη μουσική, δοκιμάζουν γεύσεις και ακολουθούν τλετουργικά κατόπιν σύστασης των φιλοξενούμενων κλπ.
Ως ενδιάμεσοι μεταφέρουν το συναίσθημα και την αίσθηση από την εμπειρία τους κατά τη συναναστροφή αλλά και την έρευνα που προηγήθηκε.
Ακούμε την αφήγηση-εσωτερικό μονόλογο, κατά τη διάρκεια του εξωτερικού γυρίσματος και τους κρατάμε στη σκιά όταν φωτίζουμε τη δράση των ίδιων των μεταναστών.
Στα εξωτερικά θέματα, η εκπομπή θέλει να αποδώσει κινηματογραφικότητα στην αποτύπωση των δράσεων δίνοντας με την ευκαιρία μιαν άλλη εικόνα της πόλης και των ξένων της, που σίγουρα πολλοί δεν έχουν ακόμα ανακαλύψει ή δεν έχουν δει με έναν τρόπο καινούργιο.
Ακολουθώντας το ύφος των road λήψεων, η εκπομπή αφήνει πολλές φορές τη ντοκιμαντερίστικη διάθεση να φλερτάρει με την προσωπογραφία και το ταξίδι της κίνησης της μηχανής να ανακατεύεται με τα χρώματα των πολιτισμών.
Όλη η αισθητική και το ύφος του γυρίσματος (γωνίες λήψεις, φακοί, κάδρα, φωτογραφία και κίνηση) σχεδιάζονται με στόχο την ποιοτική, άρτια και όσο το δυνατόν κινηματογραφικότερη αίσθηση των εικόνων χωρίς να αρνούμαστε τη ρεπορταζιακή αμεσότητα (όπου αυτή είναι αναγκαία και χρήσιμη).
Στόχος είναι η αξιοποίηση κάθε μέσου που μπορεί να διεισδύσει “εύγλωττα” στον κόσμο του διπλανού μας ξένου για παράδειγμα, όταν αναφερόμαστε στους μετανάστες που ζουν στην Ελλάδα.
Η ΜΟΥΣΙΚΗ
Από την αρχή μέχρι το τέλος της εκπομπής η μουσική αποτελεί ένα ισχυρό εργαλείο παγκόσμιας γλώσσας. Τη χρησιμοποιούμε για να συνδέσουμε τη δράση, να συνοδεύσουμε τα συναισθήματα αλλά και ως αυτόνομη κυρίαρχη ενότητα-αποτέλεσμα έρευνας και επικοινωνιών σε παγκόσμια κλίμακα.
Ενδεικτικό θεματολόγιο:
Η επιλογή των χωρών
Τα κριτήρια επιλογής των χωρών είναι Ο αριθμός των Ελλήνων μεταναστών σε αυτή της χώρα, ο αριθμός των μεταναστών στην Ελλάδα, από την ίδια χώρα, το ενδιαφέρον των Ελλήνων για επιχειρηματικούς, πολιτιστικούς, τουριστικούς και άλλους λόγους, για τον συγκεκριμένο τόπο.
Δίνουμε έμφαση στην κουλτούρα και τη φιλοσοφία κάθε λαού χρησιμοποιώντας και απλά καθημερινά πράγματα όπως η διατροφή, η μουσική, η πίστη κτλ καθώς πάντα ο στόχος είναι να γνωρίσουμε τις άλλες εθνότητες, ενός κόσμου που δεν έχει πλέον, γεωγραφικούς περιορισμούς στην μετανάστευση των πολιτών και την διακίνηση των προϊόντων.
Ενδεικτικά παραθέτουμε πρόσωπα και θέματα που θα ασχοληθούμε κατά την παρουσίαση της χώρας-πρωταγωνίστριας επεισοδίου
Οι προσωπικότητες που προτείνουμε ενδεικτικά
Γιώργος Μπίζος
Γεννήθηκε στο Βασιλίτσι της Μεσσηνίας το 1941 ο πατέρας του φυγάδευσε Νεοζηλανδούς στρατιώτες από την κατεχόμενη Ελλάδα και δεν μπόρεσε ποτέ να επιστρέψει και ο ίδιος στον τόπο του. Κατέληξε με την οικογένεια του στην Νότιο Αφρική.
Ο γιος του Γιώργος έγινε δικηγόρος και με την δράση του υπέρτων ανθρωπίνων δικαιωμάτων
Ο Έλληνας που έχει γράψει ιστορία στη Νότια Αφρική. Ήταν ο δικηγόρος του Νέλσον Μαντέλα τον οποίο υπερασπίστηκε με κίνδυνο της ζωής του, ενάντια στην ρατσιστική κυβέρνηση,
Το 1989 που γυρίστηκε η ταινία: ΄΄Ξηρή Λευκή Εποχή΄΄ με θέμα την κατάσταση στη Νότια Αφρική επί απαρτχάιντ ο Μάρλο Μπράντο έπαιξε τον ρόλο του Γιώργου Μπίζου
Ιδρυτής του ελληνικού σχολείου Σαχέτι στο Γιοχάνεσπουργκ
Τιμήθηκε από τον πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκραίας με τον ταξιάρχη του Φοίνικα αλλά και με πολλά άλλα διεθνή βραβεία για τους σημαντικούς αγώνες.
Αγώνα υπερ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κατάργηση της θανατικής ποινής.
Cyro Del Nero
Ο διεθνούς φήμης σκηνογράφος από την Βραζιλία που εδώ και σαράντα χρόνια διοργανώνει ανελλιπώς ταξίδια στη χώρα μας άμισθος ξεναγός φοιτητών από τα πανεπιστήμια της χώρας του με στόχο να γνωρίσουν τον ελληνικό πολιτισμό.
Ο ίδιος επηρεάστηκε βαθιά από τη γνωριμία του με την Κάρολο Κουν και τον Γιάννη Τσαρούχη
Το 1995 διορίστηκε από το ίδρυμα Απόδημου Ελληνισμού αντιπρόσωπός του στη Βραζιλία.
Διοργάνωσε έκθεση με θέμα το Γιώργο Σεφέρη στο πανεπιστήμιου του Αγίου Παύλου στη Βραζιλία
Σχεδόν σε όλες τις θεατρικές παραστάσεις που συμμετάσχει δηλώνει με τη δουλειά του τις ελληνικέ ς του επηρροές
Κορνήλιος Κλοκ
Ολλανδός Φιλέλληνας-Ιστορικός ποιητής
Ελίνα Μιράντα Κανσέλα
Διευθύντρια ομάδας ελληνικών σπουδών στην Αβάνα που εδώ και δέκα χρόνια φροντίζει για τη διάδοση της Ελληνικής γλώσσας και λογοτεχνίας εισάγοντας τα αντίστοιχα μαθήματα στο πανεπιστήμιο όπου εργάζεται.
Δρ. Άντον Χουάν
Θεατρικός συγγραφέας, σκηνοθέτης ηθοποιός στις Φιλιππίνες
Αφοσιωμένος στον ελληνισμό έχει ανεβάσει πληθώρα ελληνικών έργων στη χώρα του και έχει πραγματοποιήσει παραγωγές με θέμα την Ελλάδα
Τσιμπόε Ιουλία-Μολδαβή φοιτήτρια
Η Ιουλία είναι μόλις 21 ετών όταν στα 18 της χρόνια ήρθε σε επαφή με την Ελλάδα και από τότε διδάσκει προαιρετικά ελληνικά Πανεπιστήμιο με στόχο να φέρει τους συμπατριώτες της σε επαφή με τον Ελληνικό πολιτισμό
Επεισόδιο 1. Η ΚΙΝΑ
(Δίωρη διάρκεια)
►Tίτλοι Αρχής
►Πλατό-Παρουσιαστές
Οι παρουσιαστές αναφέρουν συνοπτικά, τα γενικά στοιχεία για την Κίνα, πότε ιδρύθηκε, πού είναι, τι από τη φιλοσοφία της είναι παγκόσμιο κληροδότημα, ποιος ο ρόλος που θα παίξει παγκόσμια, η ανάπτυξή της. Επίσης στοιχεία για τους κινέζους που θα φιλοξενηθούν και θα συμπαρουσιάσουν την εκπομπή.
Το πλατό σε διαφορετικά σημεία έχει αντικείμενα υποφωτισμένα όπως:
Μια παραδοσιακή αντρική επίσημη στολή γεωργού από την Νότια Κίνα φορεμένη στην κούκλα του σκηνικού, αντίστοιχα γυναικεία ρούχα.
Πίνακες και αντικείμενα λαϊκής τέχνης όπως δερμάτινες φιγούρες από κινέζικο θέατρο σκιών, πίνακες με ιδεογράμματα, μεταξωτά διαφορετικής ποιότητας και υλικά για το μακιγιάζ που χρησιμοποιούσαν στο αρχαίο τους θέατρο.
►Clip-Trailer Εκπομπής
Θεματικές ενότητες
►Πλατό ο ένας από τους δύο παρουσιαστές μιλά για τη συνάντηση του άλλου με τους καλεσμένους Κινέζους μετανάστες που μπορεί να τον ξενάγησαν στην αθηναϊκή αγορά και να τον μύησαν σε παραδοσιακά προϊόντα που υπάρχουν στη χώρα μας.
Ακολουθεί το βίντεο-γνωριμία με τα πρόσωπα.
►Πλατό οι καλεσμένοι και η Κίνα του χθες και του σήμερα
Οι καλεσμένοι στο Πλατό και εισαγωγή στο βίντεο που θα μας συστήσει την Κίνα για να μάθουμε:
Ποια είναι η χώρα που θα φιλοξενήσει την Ολυμπιάδα του 2008;
Το θρησκευτικό, πολιτικό, οικονομικό, φιλοσοφικό της στίγμα.
Η μικρή ιστορία της απαγορευμένης πόλης
Το σινικό τοίχος και το δέος που προκαλεί, παγκοσμίως.
Το σύμβολο του δράκου
Η ανάπτυξη του Πεκίνου και της Σαγκάη τα χρηματιστήρια
Η οικονομία και η εκπαίδευση
Η ενότητα κλείνει με στοιχεία από την καθημερινή ζωή της σύγχρονης Κίνας και τις δυτικές τάσεις που την έχουν επηρεάσει.
►Πλατό οι καλεσμένοι και οι Τέχνες
Σε αυτήν την ενότητα παρουσιάζουμε ζωντανά, σε βίντεο ή και συνδυαστικά, τις τέχνες
1. ο κινηματογράφος που τα τελευταία χρόνια σημειώνει μεγάλη επιτυχία
2. Η εθνική σχολή με τους ακροβάτες που θα αναλάβουν και ένα μεγάλο μέρος από το σώου των ολυμπιακών αγώνων το 2008 κλπ.
3. Η κινέζικη τηλεόραση, οι διαφημίσεις τα σήριαλ, τα έντυπα
4. Η παραδοσιακή μουσική και ήχοι του σήμερα.
5. Οι έννοια των χορευτικών κινήσεων. Μια δασκάλα χορού εξηγεί και δείχνει στους παρουσιαστές πώς να χορέψουν οι ίδιοι κλπ
ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΥΜΕ ΤΟΝ:
Zhen Lang He Μέλος Διεθνούς Ολυμπιακής επιτροπής, Επίτιμος Πρόεδρος Κινεζικής Ολυμπιακής Επιτροπής, καθηγητής Φιλολογίας και διεθνών υποθέσεων
Ο κ. He υπηρέτησε το Ολυμπιακό ιδεώδες για περισσότερα από 30 χρόνια
►Πλατό-Τσάι
Έχουμε ήδη γνωρίσει τον-τους “πρωταγωνιστές”, που είναι Κινέζοι υπήκοοι, κατοικούν στην Ελλάδα μιλούν και καταλαβαίνουν ελληνικά. Ας πούμε ότι οι παρουσιαστές σερβίρουν τσάι, και οι καλεσμένοι εξηγούν το σωστό τελετουργικό, που υποδηλώνει και κάποια από τα βασικά στοιχεία σκεπτικού του κινεζικού πολιτισμού.
Βίντεο “Γάμος”
Λαογραφία-πολιτισμός. Κινέζικος γάμος ή έθιμα που τηρούνται στα σπίτια των Κινέζων σε όποιο μέρος του κόσμου και να μένουν.
Η θέση της γυναίκας από το παρελθόν μέχρι σήμερα
►Πλατό-αξεσουάρ
Παρακολουθούμε όλη την κινέζικη αισθητική: ζωγραφική σε μετάξι, κινέζικα ξυλάκια, πορσελάνες, βάζα μινγκ κλπ. Οι «πρωταγωνιστές» μαθαίνουν στον παρουσιαστή και τους τηλεθεατές τον τρόπο που μπορεί να τρώει με τα ξυλάκια, εξηγώντας γιατί οι Κινέζοι έχουν κακή σχέση με τα πιρούνια.
Βίντεο-Εστιατόριο
Η κάμερα περιηγείται σε ένα κινέζικο εστιατόριο, αποκαλύπτοντας
τα άδυτα της κουζίνας αλλά και την αισθητική της κινεζικής διατροφικής τελετουργίας.
Πάπια Πεκίνου ψημένη σε ξύλο ροδακινιάς κλπ
►Πλατό-γαστρονομία
Μαθαίνουμε μια παραδοσιακή συνταγή που μπορούν οι Τήλε-θεατές να σημειώσουν, αφού γίνεται με υλικά τα οποία υπάρχουν στην ελληνική αγορά (αναφέρεται και το κόστος).
►Home Video
Πάσα στο επόμενο βίντεο το οποίο όμως είναι ερασιτεχνικό και γυρισμένο από τους καλεσμένους κάποιους φίλους τους ή θεατές.
►Πλατό-Ένδυμα
Οι καλεσμένοι μαθαίνουν στους τηλεθεατές τα μυστικά και τις ποιότητες του μεταξιού.
\Στη συνέχεια «πρωταγωνιστής» γίνεται για παράδειγμα το βάζο μινγκ που οι καταναλωτές σε όλα τα μέρη του κόσμου επιθυμούν να αγοράσουν.
Οι καλεσμένοι καλούνται τώρα να αποκαλύψουν με ποιο τρόπο οι καταναλωτές που επιθυμούν αντικείμενα της περίφημης δυνα-στείας, να μάθουν να τα ξεχωρίζουν και να μην πέφτουν θύματα απάτης
Επίσης πληροφορίες για τον δρόμο του μεταξιού τη σχέση του με το Σινικό τοίχος κλπ
►Πλατό-Ταξίδι
Η εκπομπή κλείνει με έξυπνες συμβουλές από τους ξένους καλεσμένους προς τους τηλεθεατές, που θέλουν να ταξιδέψουν στην Κίνα και με πρόσκληση τους παρουσιαστή να επικοινωνήσουν οι τηλεθεατές για να βάλλουν ερωτήματα, θέματα για άλλες χώρες που τους ενδιαφέρουν ή να μοιραστούν μια εμπειρία τους από ταξίδι.
►Clip πληροφορίες
Η εκπομπή φτάνει προς το τέλος και σε αυτήν την ενότητα παραθέτουμε με βίντεο και TEXT όλες τις χρήσιμες πληροφορίες που έχουν προκύψει αυτήν την εβδομάδα από υπουργεία και φορείς για την ενημέρωση των μεταναστών στη χώρα μας.
►Clip Τέλους
Σύντομος επίλογος με μοντάζ χαρακτηριστικών πλάνων από το επεισόδιο, εύγλωττων ως προς τον κινέζικο πολιτισμό που η εκπομπή συνοψίζει.
Οι νέες τεχνολογίες
Στην ιδανική της μορφή η εκπομπή φιλοδοξεί να αξιοποιήσει όλες τις δυνατότητες της ψηφιακής τεχνολογίας ώστε οι τηλεθεατές να μπορούν να κάνουν χρήση υπότιτλων σε δύο γλώσσες: Ελληνικά και τη γλώσσα που μιλούν στη χώρα που παρουσιάζουμε.
Στόχος είναι και το πληροφοριακό υλικό που θα παρουσιάζεται να είναι διαθέσιμο και στη συνέχεια μέσω TELE/TEXT ή διαδκτύου ώστε να μπορούν όσοι επιθυμούν να το χρησιμοποιούν ως εργαλείο κλπ.
Με το ίδιο σκεπτικό στόχος είναι η δομή τα κείμενα και το οπτικοαουστικό υλικό να έχουν ακολουθήσει τη διαδικασία που θα κάνει προστάσαμε τη θέαση της εκπομπής, από άτομα με ειδικές ικανότητες καθώς πιθανά να υπάρχουν πρόσθετοι λόγοι, οι οποίοι τους απαγορεύουν συχνά, ταξίδια σε ξένες χώρες.
Μάλιστα σε αυτήν την κατεύθυνση η καλλιτεχνική και δημιουργική ομάδα της εκπομπής αποτελείται από ανθρώπους με ευαισθησία στο θέμα και πρόσθετες γνώσεις για τον τρόπο επεξεργασίας ενός τηλεοπτικού προϊόντος με αντίστοιχες απαιτήσεις.
ΟΙ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Οι συντελεστές που προτείνονται για την καλλιτεχνική και ερευνητική εκτέλεση της συγκεκριμένης εκπομπής έχουν επιλεγεί με κριτήριο την εξειδίκευση αλλά και την ήδη ενασχόλησή τους με το αντικείμενο, ώστε να αποτελέσουν μια ικανή συγκροτημένη ομάδα σε μια εκπομπή με υψηλές αισθητικές και κοινωνικής ευαισθησίας, απαιτήσεις.
Νατάσα Μποζίνη
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Γ΄ΚΥΚΛΟΣ DIALOGUE-ΒΙΩΜΑΤΙΚΕΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ
Ήταν η καλύτερη ίσως στιγμή από αυτόν τον μεγάλο κύκλο σεμιναρίων.
Στην αίθουσα άνθρωποι από πολλές διαφορετικές χώρες, με διαφορετική δυνατότητα κατανόησης των ελληνικών αλλά με σταθερή επιθυμία να συμμετάσχουν.
Η επιλογή να βγούμε εκτός προγράμματος και κειμένων ήταν μονόδρομος. Έτσι σε αυτήν τη συνεδρία τόλμησα να προτείνω αυτοσχεδιασμό και κυρίως όλοι να μιλούν σε όλους με λέξεις λίγες, ειπωμένες αργά και ρωτώντας διαρκώς εάν έγιναν κατανοητοί.
Διαφορετικά έπρεπε να τα ξαναπούν εώς ότου οι ξένοι συμμετέχοντες να τα κατανοήσουν σύμφωνα με τα ελληνικά που γνωρίζουν.
Είχε κόπο και γέλιο αλλά πέτυχε.
Θα παραθέσω μόνο φωτογραφίες μιλάνε μόνες τους.
Αυτός ο Κύκλος συνεχίστηκε και στο δείπνο όπου ανταλλάξαμε συνταγές, ιστορίες μετανάστευσης, διευθύνσεις και τηλέφωνα.
Κάναμε όμως και ρεπορτάζ για την αγωνία των νέων φίλων να μάθουν ελληνικά χωρίς σταθερή υποστήριξη από ανάλογα κέντρα. Οι συνάδελφοι από την Κρήτη ανέλαβαν να καταγράψουν και τους ενημερώσουν που πότε και από ποιούς γίνονται μαθήματα....
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Δ΄ΚΥΚΛΟΣ DIALOGUE-Η ΞΕΝΟΦΟΒΙΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ.
Τα τελευταία χρόνια το πρόβλημα της ξενοφοβίας έχει απασχολήσει πολλούς φορείς. Αναμεσά τους και την EBU σε αυτόν τον κύκλο διαλέξαμε κάποιες συμβουλές και εργαλεία, όπως αυτά έχουν προκύψει από τον Ευρωπαϊκό προβληματισμό, τουλάχιστον των δημόσιων ΜΜΕ.
Στόχος όμως ήταν να φύγουμε και από τα σύνορα της Ευρώπης.
Έτσι έχοντας κατα νου ότι στην αίθουσα υπάρχουν δημοσιογράφοι από την Ιταλία και την Ισπανία κατέληξα στην παρακάτω σύνθεση εργαλείων και οπτικοακουστικών.
Νατάσα Μποζίνη-Δημοσιογράφος
Μέλος Δ.Σ ΠΟΕΣΥ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Ενώσεων Συντακτών Ελλάδας) και μέλος Δ.Σ Μορφωτικού Ιδρύματος ΕΣΗΕΜΘ
«ΜΜΕ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ»
ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΚΑΠΟΙΑ ΑΠΟ ΤΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΠΟΥ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΘΗΚΑΝ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ, ΣΤΗΝ ΑΙΘΟΥΣΑ.
Ακολουθούν μερικά βίντεο για να μας δώσουν την ευκαιρία να αξιοποιήσουμε όσα στιςπροηγούμενες φάσεις του προγράμματος συζητήθηκαν.
Στο τέλος ακολουθεί ένα παράρτημα με αποσπάσματα από τα εργαλεία που δημιούργησαν διάφοροι φορείς όπως η EBU η ΕΠΕΚΑ αλλά και εσείς οι ίδιοι με τις παρατηρήσεις σας.
Το σύνολο του υλικού θα είναι στη διάθεσή σας με την ολοκλήρωση του προγράμματος.
Καλή επιτυχία
-------------------------------------------------------------
ΚΡΗΤΗ ΧΕΙΜΩΝΑΣ ΤΟΥ 2007. ΑΝΤΡΕΣ ΤΟΥ ΛΙΜΕΝΙΚΟΥ ΑΠΟΒΙΒΑΖΟΥΝ ΣΤΗΝ ΑΚΤΗ 200 ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ ΠΟΥ ΒΡΗΚΑΝ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ.
ΤΟΥΣ ΠΑΡΕΧΟΝΤΑΙ ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ, ΝΕΡΟ,ΚΟΥΒΕΡΤΕΣ, ΕΞΕΤΑΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΓΙΑΤΡΟΥΣ.
ΟΙ ΕΙΚΟΝΕΣ ΚΑΝΟΥΝ ΤΟΝ ΓΥΡΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΧΩΡΙΣ ΣΧΟΛΙΑ.
ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΕΙΣΤΕ.
ΚΑΠΟΙΟ ΑΠΟ ΑΥΤΑ ΤΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΕ ΘΕΜΑ ΕΝΟΣ ΔΙΚΟΥ ΣΑΣ ΡΕΠΟΡΤΑΖ
.
.
.
Σκεφτείτε το ενδεχόμενο η ιστορία του ίδιου προσώπου να έγινε ΄΄θέμα΄΄ από τρείς διαφορετικούς δημοσιογράφους, διαφορετικών χωρών που σήμερα βρίσκονται σε αυτήν την αίθουσα.
Η στατιστική μπορεί να είναι εναντίον μας.
Η λογική καθόλου.
Πόσο απίθανο είναι ένας από τους 200 αυτούς ανθρώπους να ήθελε να περάσει στην Ιταλία και ίσως μετά στην Ισπανία;
Η απάντηση που σκεφτήκατε είναι ένας από του κρίκους που μας συνδέει στο Dialogue.
Το video που θα ακολουθήσει είναι απόσπασμα από ένα ντοκιμαντέρ του συναδέλφου Γιώργου Κουβαρά και περιγράφει την σημασία των Ελληνικών, Ιταλικών και Ισπανικών συνόρων στην μετανάστευση.
Είναι οι τρεις χώρες περάσματα για το εσωτερικό της Ευρώπης.
Αυτός είναι ο δεύτερος κρίκος σύνδεσης στη σημερινή συνάντηση.
Παρατηρείστε τη συμπεριφορά των φυλάκων απέναντι στα πρόσωπα.
Συμπεριφέρονται όλοι το ίδιο;
Ποια εικόνα μπορεί να σας δημιουργήσει την ανάγκη (εάν συμβεί αυτό)να κάνετε μια έρευνα, ένα ρεπορτάζ;
Το ρεπορτάζ που ακολουθεί προβλήθηκε από το δελτίο ειδήσεων της δημόσιας ελληνικής τηλεόρασης στις 1-12-2009
Ένας ανώνυμος χρήστης του διαδικτύου προσέθεσε στην αρχή και στο τέλος τα δικά του χαρακτηριστικά σχόλια.
Το ρεπορτάζ αναφέρεται σε δημοψήφισμα που έγινε στην Ελβετία για το εάν επιτραπεί η ανέγερση και άλλων μιναρέδων εκτός από τους 4 ήδη υπάρχοντες. Το 59% των ψηφοφόρων είπανε όχι στην ανέγερση.
Το βίντεο συνεχίζεται με την διαμαρτυρία 3000 Ιταλών της πόλης Κοκάλλιο (Οι φίλοι από την Ιταλία εάν την γράφουμε λάθος παρακαλώ να μας διορθώσουν…) ενάντια στην απόφαση του δημάρχου να απομακρύνει τους μετανάστες που δεν έχουν εργασία για να γιορτάσει Λευκά Χριστούγεννα.
Ο τίτλος που έδωσε το κανάλι στο θέμα είναι:
Το φάντασμα της Ξενοφοβίας στην Ευρώπη
Παρατηρείστε την σύνδεση όλων των γεγονότων με την θρησκεία. Ο πολίτης αλλά και ο τηλεθεατής ποιο μήνυμα λαμβάνουν;
Προσέξτε την διατύπωση «Μουσουλμανικές χώρες» και αναζητείστε μερικές, στην ΄΄αίθουσα΄΄. Αν τις βρείτε καταγράψτε της (και για μένα)
http://www.youtube.com/watch?v=W3pqzs9Eiw4 2.24΄΄
Ανταλλαγή απόψεων στην αίθουσα
--------------------------------------------------------------
Για να ξεκουράσουμε, για λίγο, του μεταφραστές θα ασχοληθούμε με την οπτική επικοινωνία και την σημειολογία με 2 παραδείγματα. Εάν τα μελετήσετε αρκετά ίσως και να σας σοκάρει κάτι που ήδη ξέρετε:
Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΝΑ ΠΕΡΝΑ ΜΥΝΗΜΑΤΑ ΜΕ ΤΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΤΩΝ ΣΤΕΡΕΟΤΥΠΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΗΜΕΙΟΛΟΓΙΑΣ
Η δύναμη της εικόνας παράδειγμα 1
Παρατηρούμε:
Όλες τις εναλλαγές στα βλέμματα και τα συναισθήματα. Τη σημασία της μουσικής. Τη χρήση του κόκκινου χρώματος και στο πρωταγωνιστικό αντικείμενο-την τσάντα-.
Επίσης τα επώνυμα και ακριβά ρούχα του αγοριού.
(ΠΑΓΚΆΚΙ)
http://www.youtube.com/watch?v=dQJwUhhUjpI 30΄΄
Σε αυτά τα 30΄΄ πόσα μηνύματα πέρασε η εικόνα;
Πόσες εικόνες χρησιμοποιείτε και εσείς για να συνοδεύσετε τα δικά σας κείμενα η τα τηλεοπτικά σας ρεπορτάζ;
Θυμηθείτε κάποιο και μετρήστε τα μηνύματα που περάσατε.
ΣΧΟΛΙΑ ΣΤΗΝ ΑΙΘΟΥΣΑ
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Η δύναμη της εικόνας παράδειγμα 2
Παρατηρείστε:
Το αστικό περιβάλλον, τη φυσική συμπεριφορά του παιδιού, τη μουσική, τα χαρακτηριστικά της μητέρας, τον στόχο του κλιπ;
(Μπαλόνια)
http://www.youtube.com/watch?v=ahirtKNTmd8 1’
Τι συναισθήματα σας προκάλεσε σταδιακά; Ποια ήταν τα εσωτερικά σας σχόλια; Μοιραστείτε τα στην αίθουσα.
Η διαφήμιση πέτυχε τον στόχο της; Δηλαδή να πείσει το κοινό ότι μια οδοντόπαστα με μαύρο χρώμα είναι αξιόπιστή και δεν πρέπει να είμαστε επιφυλακτικοί;
--------------------------------------------------------------
Ο Έρικ είναι ηθοποιός και κουράστηκε όπως λέει, να του αναθέτουν διαρκώς ρόλους κακοποιού, έμπορα ναρκωτικών και ότι άλλο νομίζουν οι παραγωγοί ότι ταιριάζει σε έναν μαύρο ηθοποιό.
Η Λίντσεη είναι μια πανύψηλη ηθοποιός που ήθελε δύο πράγματα:
Να είναι κοντύτερη και επαγγελματίας παίκτης ηλεκτρονικών game
Συναντήθηκαν τυχαία και δημιούργησαν ΄΄σχολή΄΄ γράφοντας και παίζοντας σε σποτ και ταινίες μικρού μήκους με μηνύματα κατά της ξενοφοβίας του ρατσισμού και των στερεότυπων
Στη σειρά τους έχουν δώσει τον τίτλο: «Τώρα ξέρεις»
Διάλεξα δύο
ΣΤΟ ΑΣΑΝΣΕΡ Η ΦΟΒΙΑ ΑΠΟΤΥΠΩΝΕΤΕ ΠΑΛΙ ΣΤΗΝ ΤΣΑΝΤΑ
http://www.youtube.com/watch?v=pZTMdUY45s8 1.04’’
Εκτιμείστε πόσο σημαντικά μηνύματα και θέματα περνάνε μέσα από χιουμοριστικά κείμενα ή ρεπορτάζ.
Ανατρέξτε στο οδηγό της EBU και τα 2 παραδείγματα που είχαμε αναλύσει την προηγούμενη φορά και αφορούσαν σε ρεπορτάζ που έμοιαζαν αστεία αλλά μετέδιδαν σοβαρά κοινωνικά μηνύματα και ανέτρεπαν στερεότυπα.
(Μετανάστες που περιηγήθηκαν σε χριστουγεννιάτικες βιτρίνες και σχολίασαν πως βλέπουν αυτήν τη γιορτή μέσα από τα μάτια της δικής τους θρησκείας, Κούρδοι που ανοίξανε στο Λονδίνο εστιατόριο με Πολωνέζικη κουζίνα γιατί δεν υπήρχε)
(Από το εγχειρίδιο για την διαφορετικότητα της EBU)
Χριστουγεννιάτικη διακόσμηση
ITV Central Tonight, τοπικό δελτίο ειδήσεων, 18:00, ημερομηνία μετάδοσης: 5.12.2006
Μετανάστες εργάτες εξηγούν ότι δεν προσβάλλονται από τη χριστουγεννιάτικη διακόσμηση. Ορισμένα δημοτικά συμβούλια στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπως το δημοτικό συμβούλιο του Birmingham, μετονόμασε τα Χριστούγεννα σε “Winterval” για να αποφύγει τον κίνδυνο να προσβάλλει τους μη Χριστιανούς. Πιθανώς, η προσβολή εκλαμβάνεται προκαταβολικά ως δεδομένη προκειμένου να προκαλέσει τον δημόσιο διάλογο, ενώ μπορεί να υποδαυλίσει οργισμένες αμυντικές αντιδράσεις σε ορισμένες εφημερίδες που κλίνουν προς τον ρατσισμό. Ωστόσο, δεν υπάρχουν ποτέ συνεντεύξεις με αυτούς που υποτίθεται ότι προσβάλλονται από τέτοιες αναφορές.
Οι δημοσιογράφοι των τοπικών ειδήσεων του ITV παρατήρησαν ότι οι Μουσουλμάνοι, οι Ινδουιστές και οι άθεοι δεν προσβάλλονταν διόλου. Κατά συνέπεια, αποφάσισαν να υποβάλλουν την παρατήρησή τους σε έλεγχο, τοποθετώντας μία μεγάλη ομάδα ανθρώπων από τις περιοχές Sparkhill/Sparkbrook, οι οποίες κατοικούνται σε μεγάλο βαθμό από Μουσουλμάνους, σε μία έντονα διακοσμημένη περιοχή προκειμένου να παρατηρήσουν και να ακούσουν τις απόψεις τους.
Πολωνικό εστιατόριο
Anglia News, τοπικό δελτίο ειδήσεων, 18:00, ημερομηνία μετάδοσης: 5.12.2006
Κούρδοι μετανάστες ανοίγουν Πολωνικό εστιατόριο στην περιοχή Peterborough – περιοχή με πολλούς Πολωνούς μετανάστες – που επί του παρόντος έχει πληθυσμό περίπου 164.000 ανθρώπων. Οι τελευταίες αφίξεις από το εξωτερικό υπολογίζονται στις 20.000 ανθρώπους, εκ των οποίων 8.000 είναι Πολωνοί. Σχετικά μεγάλοι αριθμοί ανθρώπων έχουν φθάσει από τη Λιθουανία και την Πορτογαλία.
Ο αυξανόμενος πολωνικός πληθυσμός δεν μπορούσε να φάει πουθενά παραδοσιακό πολωνικό φαγητό, αλλά δύο Κούρδοι αδερφοί αντιλήφθηκαν το κενό στην αγορά και άνοιξαν το εστιατόριο, προσλαμβάνοντας αρκετούς Πολωνούς, συμπεριλαμβανομένης της σερβιτόρας που δίνει συνέντευξη.
-----------------------------------------------------------
ΡΑΝΤΕΒΟΥ ΣΤΑ ΤΥΦΛΑ
Ένα τυφλό ραντεβού κρύβει πάντοτε εκπλήξεις στο βίντεο που ακολουθεί η έκπληξη δεν είναι το πρώτο… που θα σκεφτείτε
http://www.youtube.com/watch?v=VzYsRp8ALz4 1.58’’
Προσοχή στα… τυφλά ραντεβού είναι η πρόταση μετά από αυτό το βίντεο.
Ανταλλαγή απόψεων εκτός αιθούσης…
------------------------------------------------------------
Θα κλείσω αυτήν την ενότητα με μια μόνο πρόταση:
Η τεχνολογία το επιτρέπει οι παρευρισκόμενοι να δημιουργήσετε το δικό σας παρατηρητήριο που η δράση του ξεκινάει από αυτήν την συνάντηση
Ανταλλάξτε προφίλ και: ΣΥΝΔΕΘΕΙΤΕ
ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΣΤΕ Ο ΕΝΑΣ ΤΟΝ ΑΛΛΟΝ ΓΙΑ ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΚΑΙ ΓΝΩΣΕΩΝ ΜΕ ΒΑΘΟΣ ΧΡΟΝΟΥ.
ΓΙΝΕΤΑΙ Ο ΕΝΑΣ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΗΣ ΤΟΥ ΑΛΛΟΥ
ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ Η ΓΛΩΣΣΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑ.
ΟΙ ΑΥΤΟΜΑΤΕΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ ΦΡΟΝΤΙΖΟΥΝ ΚΑΙ ΓΙΑ ΑΥΤΟ.
Η ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΠΛΕΟΝ ΣΥΝΟΡΑ.
Ευχαριστώ για την διαδραστική συμμετοχή σας
Καλή συνέχεια
Νατάσα Μποζίνη
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Πώς προέκυψε το εγχειρίδιο της EBU
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων 10 χρόνων, ένας αριθμός επαγγελματιών των ευρωπαϊκών δημόσιων ραδιοτηλεοπτικών οργανισμών, που εργάζονται ειδικά με πολιτισμικές και εθνοτικές μειονότητες και προς όφελος των τελευταίων, συναντιούνται τακτικά με την υποστήριξη της Ομάδας Διαπολιτισμικότητας και Διαφορετικότητας της Ευρωπαϊκής Ραδιοτηλεοπτικής Ένωσης προκειμένου να ανταλλάξουν τις εμπειρίες τους και να συμπαραγάγουν προγράμματα από κοινού..
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Αυτό το εγχειρίδιο συγκεντρώνει ορισμένες από αυτές τις κοινές εμπειρίες προκειμένου να βελτιωθεί η απεικόνιση των μειονοτήτων, συνδυάζοντας για πρώτη φορά στοιχεία πρακτικών πληροφοριών και συμβουλές που μπορούν να χρησιμοποιηθούν, να εφαρμοσθούν και να αντιγραφούν. (Ακολουθούν επιλεγμένα αποσπάσματα σε μετάφραση Γιώργου Στεφανίδη)
Αναμένεται η ολοκληρωμένη εκδοσή του στα Ελληνικά με πρόσθετο και επικαιροποιημένο υλικό από το τρίτο κανάλι της δημόσιας τηλεόρασης (ΕΤ3)
Ζητήματα για δημοσιογράφους όπως προέκυψαν από τα ΄΄εργαλεία΄΄ της EBU, την πρακτική στην αίθουσα και τις παρατηρήσεις των συμμετεχόντων.
Είναι δυνατόν να είστε αντικειμενικοί; Έχετε επίγνωση των δικών σας υποθέσεων;
Είναι δυνατόν να αποφύγετε κρυμμένα μηνύματα;
Έχετε επίγνωση της δύναμης συγκεκριμένων συναισθηματικά φορτισμένων λέξεων;
Σε τι βαθμό χρησιμοποιείτε μουσική και ήχους προκειμένου να επιτύχετε έναν ορισμένο αντίκτυπο στο κοινό;
Όσο συνοπτικότερη η ενότητα τόσο ακριβέστεροι πρέπει να είστε. Συμβουλεύεστε τους συναδέρφους σας; Θα έπρεπε να αφήσετε τις συνοπτικότερες υπό εξέταση ενότητες στους πιο έμπειρους δημοσιογράφους;
Σταματάτε για να αναλογισθείτε, αν οι ιστορίες σας συντηρούν τα στερεότυπα;
Νομίζετε ότι φέρετε την επαγγελματική ευθύνη για τον αντίκτυπο του ρεπορτάζ σας, όχι μόνον πάνω στους τηλεθεατές σας αλλά και πάνω στις ζωές των απεικονιζόμενων υποκειμένων;
Τα γεγονότα είναι σημαντικά για την ποιότητα της δημοσιογραφίας. Μέχρι ποιο σημείο εμπιστεύεστε τις πληροφορίες από τους συναδέρφους σας (στις εφημερίδες, στα πρακτορεία τύπου, στο διαδίκτυο);
Πόσο χρόνο θα έπρεπε να αφιερώνετε στη διασταύρωση των γεγονότων; Μέχρι ποιο βαθμό μπορείτε να καλύπτετε γεγονότα που δεν είναι επαρκώς διασταυρωμένα; Αν χρησιμοποιείτε γεγονότα και αριθμούς, πρέπει να γνωρίζετε τι λένε και πώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν.
Πώς μπορείτε να διασφαλίσετε ότι οι εκπρόσωποι και οι μάρτυρες που σας δίνουν συνέντευξη είναι αντιπροσωπευτικοί; Τους επιλέγετε εξαιτίας της σχέσης τους με την ιστορία ή εξαιτίας των προσδοκιών σας ότι θα τραβήξουν την προσοχή του τηλεθεατή;
Η περιέργεια και η δυσπιστία είναι σημαντικά χαρακτηριστικά για έναν δημοσιογράφο. Προκαλέστε, λοιπόν, τον εαυτό σας να βρει καινούργιες πηγές και να αμφισβητήσει τον κυρίαρχο λόγο [discourse].
Ως δημοσιογράφος πρέπει να κομίσετε κάτι νέο στην ιστορία, πρέπει να αναπτύξετε την ιστορία λίγο περισσότερο.
Το κοινό γνωρίζει περισσότερα από εσάς, να είστε μετριοπαθείς και προσεκτικοί και να έχετε επίγνωση του γεγονότος ότι υπάρχουν ειδικοί στο κοινό.
Έχετε επίγνωση των προσωπικών σας υποθέσεων σχετικά με τα υποκείμενα που επιλέγετε να σας δώσουν συνέντευξη;
Μην δίνετε συνεχώς στο κοινό σας ό,τι περιμένει ή ό,τι επιθυμεί. Βρείτε καινούργιες οπτικές γωνίες• μην ακολουθείτε συνεχώς την κυρίαρχη τάση των ΜΜΕ.
Μέχρι ποιο σημείο θα έπρεπε να φθάσετε προκειμένου να βρείτε και να χρησιμοποιήσετε άλλους ειδικούς από αυτούς που χρησιμοποιεί η αίθουσα σύνταξής σας; Προσπαθείτε να βρείτε μία ποικιλία από απόψεις και εκπροσώπους των μειονοτήτων;
Όταν απεικονίζετε ανθρώπους από τις μειονότητες, η παρουσία τους εξυπηρετεί έναν πραγματικό σκοπό;
Αποτελεί ευθύνη σας να αντισταθμίσετε τα στερεότυπα;
Διασταυρώνοντας τα γεγονότα
Ο σκοπός της δημόσιας δημοσιογραφίας είναι να παρουσιάζει τις ειδήσεις με έναν ισορροπημένο τρόπο. Ωστόσο, κάθε ρεπόρτερ επηρεάζεται από πολιτισμικές υποθέσεις και προκαταλήψεις, ενώ συχνά δεν έχει επίγνωση αυτού του γεγονότος.
Διασταυρώσεις και αντισταθμίσεις χρειάζονται προκειμένου να διασφαλισθεί ότι στα ειδησεογραφικά ρεπορτάζ δίνονται σε ικανοποιητικό βαθμό γενικά ενημερωτικά στοιχεία. Οι απόψεις που προσφέρονται θα έπρεπε να αντισταθμίζονται από τα γεγονότα. Η καταλληλότητα των αναφορών σε εθνοτικές ή θρησκευτικές ταυτότητες θα πρέπει να αξιολογείται καλά κατά την κάλυψη εγκλημάτων ή ατυχημάτων.
Η πίεση του χρόνου δεν αποτελεί δικαιολογία για το γεγονός ότι δεν είστε τόσο εξαντλητικοί στην έκταση της έρευνάς σας όσο σε κάθε άλλη ιστορία. Η γνώση των σωστών όρων αναφορικά προς τη μετανάστευση και τις μειονότητες είναι τόσο σημαντική για τους δημοσιογράφους όσο και η γνώση του νομικού πλαισίου.
Επίσης, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι αυτό που δεν λέγεται μπορεί να είναι τόσο ισχυρό όσο αυτό που λέγεται, συνακόλουθα, πρέπει να καταλάβουμε τη δύναμη των εικόνων.
Ποιον βλέπουμε;
Η διαφορετικότητα δεν έχει απλώς τη δυνατότητα να καταμετρήσει τον αριθμό των εθνοτικά διαφορετικών προσώπων στην οθόνη. Το σημαντικό ερώτημα αναφορικά προς αυτά τα πρόσωπα είναι πώς απεικονίζονται, πώς ενσωματώνονται στην ιστορία.
Πέρα από την σύμμετρη παρουσίαση των πληθυσμών μας κατά τη δημοσιογραφική κάλυψη των γεγονότων, χρειάζεται να είμαστε βέβαιοι ότι παρουσιάζονται σε όλη την ποικιλία τους.
Πολύ συχνά στις ιστορίες σχετικά με τη μετανάστευση, τις μειονότητες, την παραβατικότητα και την τρομοκρατία, τα υποκείμενα δεν λαμβάνουν τον λόγο. Ποιοι είναι οι ειδικοί που δίνουν συνέντευξη;
Στις περιπτώσεις που υπάρχουν ιστορίες σχετικά με την επιστήμη, την παιδεία, τα καταναλωτικά ζητήματα περιλαμβάνονται καταναλωτές όλων των προελεύσεων; Ποιοι ειδικοί δίνουν συνέντευξη;
Ποιος επιλέγει τις ιστορίες;
Οι ιστορίες των ειδήσεων πληροφορούν τους τηλεθεατές για συμβάντα στην κοινότητα και ολόκληρο τον κόσμο, αλλά, όπως είναι φυσικό, υπάρχει μία επιλογή που ορίζει τι είναι σημαντικό ή ενδιαφέρον να προβληθεί.
Οι τηλεθεατές που δεν “βλέπουν” ποτέ τον εαυτό τους στην τηλεοπτική οθόνη μπορεί δικαιολογημένα να αισθάνονται ασήμαντοι. Η τηλεόραση έχει τη δυνατότητα να μεταδώσει το αίσθημα του ανήκειν, της πολιτοφροσύνης, ενώ συγχρόνως έχει τη δυνατότητα να προσφέρει σημαντικά πρότυπα συμπεριφοράς για τα παιδιά των μειονοτικών κοινοτήτων. Ποιες είναι οι συνέπειες;
Η προβολή διαφορετικών οπτικών γωνιών και η εξέταση διαφορετικών απόψεων μπορούν να αντικατοπτρίσουν καλύτερα την ευρωπαϊκή κοινωνία και τις κοινωνίες σε ολόκληρο τον κόσμο.
Ούτως ή άλλως, ποιοι είμαστε “εμείς”;
Ερωτηματολόγιο για τη Διαφορετικότητα
Σημεία που πρέπει να θυμάστε, όταν καλύπτετε ζητήματα για τη διαφορετικότητα, και που σχετίζονται με τα ζητήματα που συζητήθηκαν στα προηγούμενα τμήματα.
1. Έχω επίγνωση των προσωπικών μου υποθέσεων σχετικά με τα ζητήματα, τις ιστορίες και τους ανθρώπους που επιλέγω να καλύψω δημοσιογραφικά;
2. Έχω επίγνωση της δύναμης των εικόνων, των λέξεων, των ήχων και της μουσικής;
3. Αναφέρω την εθνοτικότητα, όταν δεν έχει σχέση με την ιστορία;
4. Ξοδεύω αρκετό χρόνο διασταυρώνοντας τα γεγονότα; Είμαι βέβαιος ότι χρησιμοποιώ τους κατάλληλους όρους;
5. Συμβουλεύομαι περισσότερο έμπειρους συναδέρφους – και αυτούς που έχουν διαφορετικές καταβολές – όταν είναι αναγκαίο;
6. Επιλέγω τους ανθρώπους που μου δίνουν συνέντευξη επειδή έχουν σχέση με την ιστορία ή επειδή περιμένω ότι θα τραβήξουν την προσοχή του κοινού;
7. Προσπαθώ να βρω μία ποικιλία απόψεων μεταξύ των εκπροσώπων της μειονότητας ή των μαρτύρων που μου δίνουν συνέντευξη;
8. Συντρέχουν πραγματικοί λόγοι για το γεγονός ότι η ιστορία μου περιέχει θέματα σχετικά με μειονότητες;
9. Βρίσκω καινούργιες οπτικές γωνίες και αναπτύσσω περαιτέρω τις ιστορίες μου;
10. Προκαλώ τον εαυτό μου να βρει καινούργιες πηγές και να αμφισβητήσει τον κυρίαρχο λόγο;
11. Αναλογίζομαι αν οι ιστορίες μου συντηρούν στερεότυπα;
12. Λαμβάνω υπόψη μου τον αντίκτυπο των ρεπορτάζ μου, όχι μόνο πάνω στη γνώμη του τηλεθεατή αλλά και πάνω στις ζωές των υποκειμένων που απεικονίζονται;
13. Προσπαθώ ενεργητικά να προσλάβω συναδέρφους οι οποίοι θα συνεισφέρουν μία ποικιλία προοπτικών στην αίθουσα σύνταξης;
14. Δείχνω ενδιαφέρον για κουλτούρες πέρα από τη δική μου και είμαι ανοικτός στην αποδοχή προτάσεων για ιστορίες από διαφορετικές πολιτισμικές οπτικές γωνίες;
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Πώς προέκυψε το εγχειρίδιο της EBU
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων 10 χρόνων, ένας αριθμός επαγγελματιών των ευρωπαϊκών δημόσιων ραδιοτηλεοπτικών οργανισμών, που εργάζονται ειδικά με πολιτισμικές και εθνοτικές μειονότητες και προς όφελος των τελευταίων, συναντιούνται τακτικά με την υποστήριξη της Ομάδας Διαπολιτισμικότητας και Διαφορετικότητας της Ευρωπαϊκής Ραδιοτηλεοπτικής Ένωσης προκειμένου να ανταλλάξουν τις εμπειρίες τους και να συμπαραγάγουν προγράμματα από κοινού..
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Αυτό το εγχειρίδιο συγκεντρώνει ορισμένες από αυτές τις κοινές εμπειρίες προκειμένου να βελτιωθεί η απεικόνιση των μειονοτήτων, συνδυάζοντας για πρώτη φορά στοιχεία πρακτικών
πληροφοριών και συμβουλές που μπορούν να χρησιμοποιηθούν, να εφαρμοσθούν και να αντιγραφούν. (Ακολουθούν επιλεγμένα αποσπάσματα σε μετάφραση Γιώργου Στεφανίδη)
Ζητήματα για δημοσιογράφους
Είναι δυνατόν να είστε αντικειμενικοί; Έχετε επίγνωση των δικών σας υποθέσεων;
Είναι δυνατόν να αποφύγετε κρυμμένα μηνύματα;
Έχετε επίγνωση της δύναμης συγκεκριμένων συναισθηματικά φορτισμένων λέξεων;
Σε τι βαθμό χρησιμοποιείτε μουσική και ήχους προκειμένου να επιτύχετε έναν ορισμένο αντίκτυπο στο κοινό;
Όσο συνοπτικότερη η ενότητα τόσο ακριβέστεροι πρέπει να είστε. Συμβουλεύεστε τους συναδέρφους σας; Θα έπρεπε να αφήσετε τις συνοπτικότερες υπό εξέταση ενότητες στους πιο έμπειρους δημοσιογράφους;
Σταματάτε για να αναλογισθείτε, αν οι ιστορίες σας συντηρούν τα στερεότυπα;
Νομίζετε ότι φέρετε την επαγγελματική ευθύνη για τον αντίκτυπο του ρεπορτάζ σας, όχι μόνον πάνω στους τηλεθεατές σας αλλά και πάνω στις ζωές των απεικονιζόμενων υποκειμένων;
Τα γεγονότα είναι σημαντικά για την ποιότητα της δημοσιογραφίας. Μέχρι ποιο σημείο εμπιστεύεστε τις πληροφορίες από τους συναδέρφους σας (στις εφημερίδες, στα πρακτορεία τύπου, στο διαδίκτυο);
Πόσο χρόνο θα έπρεπε να αφιερώνετε στη διασταύρωση των γεγονότων; Μέχρι ποιο βαθμό μπορείτε να καλύπτετε γεγονότα που δεν είναι επαρκώς διασταυρωμένα; Αν χρησιμοποιείτε γεγονότα και αριθμούς, πρέπει να γνωρίζετε τι λένε και πώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν.
Πώς μπορείτε να διασφαλίσετε ότι οι εκπρόσωποι και οι μάρτυρες που σας δίνουν συνέντευξη είναι αντιπροσωπευτικοί; Τους επιλέγετε εξαιτίας της σχέσης τους με την ιστορία ή εξαιτίας των προσδοκιών σας ότι θα τραβήξουν την προσοχή του τηλεθεατή;
Η περιέργεια και η δυσπιστία είναι σημαντικά χαρακτηριστικά για έναν δημοσιογράφο. Προκαλέστε, λοιπόν, τον εαυτό σας να βρει καινούργιες πηγές και να αμφισβητήσει τον κυρίαρχο λόγο [discourse].
Ως δημοσιογράφος πρέπει να κομίσετε κάτι νέο στην ιστορία, πρέπει να αναπτύξετε την ιστορία λίγο περισσότερο.
Το κοινό γνωρίζει περισσότερα από εσάς, να είστε μετριοπαθείς και προσεκτικοί και να έχετε επίγνωση του γεγονότος ότι υπάρχουν ειδικοί στο κοινό.
Έχετε επίγνωση των προσωπικών σας υποθέσεων σχετικά με τα υποκείμενα που επιλέγετε να σας δώσουν συνέντευξη;
Μην δίνετε συνεχώς στο κοινό σας ό,τι περιμένει ή ό,τι επιθυμεί. Βρείτε καινούργιες οπτικές γωνίες• μην ακολουθείτε συνεχώς την κυρίαρχη τάση των ΜΜΕ.
Μέχρι ποιο σημείο θα έπρεπε να φθάσετε προκειμένου να βρείτε και να χρησιμοποιήσετε άλλους ειδικούς από αυτούς που χρησιμοποιεί η αίθουσα σύνταξής σας; Προσπαθείτε να βρείτε μία ποικιλία από απόψεις και εκπροσώπους των μειονοτήτων;
Όταν απεικονίζετε ανθρώπους από τις μειονότητες, η παρουσία τους εξυπηρετεί έναν πραγματικό σκοπό;
Αποτελεί ευθύνη σας να αντισταθμίσετε τα στερεότυπα;
Διασταυρώνοντας τα γεγονότα
Ο σκοπός της δημόσιας δημοσιογραφίας είναι να παρουσιάζει τις ειδήσεις με έναν ισορροπημένο τρόπο. Ωστόσο, κάθε ρεπόρτερ επηρεάζεται από πολιτισμικές υποθέσεις και προκαταλήψεις, ενώ συχνά δεν έχει επίγνωση αυτού του γεγονότος.
Διασταυρώσεις και αντισταθμίσεις χρειάζονται προκειμένου να διασφαλισθεί ότι στα ειδησεογραφικά ρεπορτάζ δίνονται σε ικανοποιητικό βαθμό γενικά ενημερωτικά στοιχεία. Οι απόψεις που προσφέρονται θα έπρεπε να αντισταθμίζονται από τα γεγονότα. Η καταλληλότητα των αναφορών σε εθνοτικές ή θρησκευτικές ταυτότητες θα πρέπει να αξιολογείται καλά κατά την κάλυψη εγκλημάτων ή ατυχημάτων.
Η πίεση του χρόνου δεν αποτελεί δικαιολογία για το γεγονός ότι δεν είστε τόσο εξαντλητικοί στην έκταση της έρευνάς σας όσο σε κάθε άλλη ιστορία. Η γνώση των σωστών όρων αναφορικά προς τη μετανάστευση και τις μειονότητες είναι τόσο σημαντική για τους δημοσιογράφους όσο και η γνώση του νομικού πλαισίου.
Επίσης, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι αυτό που δεν λέγεται μπορεί να είναι τόσο ισχυρό όσο αυτό που λέγεται, συνακόλουθα, πρέπει να καταλάβουμε τη δύναμη των εικόνων.
Ποιον βλέπουμε;
Η διαφορετικότητα δεν έχει απλώς τη δυνατότητα να καταμετρήσει τον αριθμό των εθνοτικά διαφορετικών προσώπων στην οθόνη. Το σημαντικό ερώτημα αναφορικά προς αυτά τα πρόσωπα είναι πώς απεικονίζονται, πώς ενσωματώνονται στην ιστορία.
Πέρα από την σύμμετρη παρουσίαση των πληθυσμών μας κατά τη δημοσιογραφική κάλυψη των γεγονότων, χρειάζεται να είμαστε βέβαιοι ότι παρουσιάζονται σε όλη την ποικιλία τους.
Πολύ συχνά στις ιστορίες σχετικά με τη μετανάστευση, τις μειονότητες, την παραβατικότητα και την τρομοκρατία, τα υποκείμενα δεν λαμβάνουν τον λόγο. Ποιοι είναι οι ειδικοί που δίνουν συνέντευξη;
Στις περιπτώσεις που υπάρχουν ιστορίες σχετικά με την επιστήμη, την παιδεία, τα καταναλωτικά ζητήματα περιλαμβάνονται καταναλωτές όλων των προελεύσεων; Ποιοι ειδικοί δίνουν συνέντευξη;
Ποιος επιλέγει τις ιστορίες;
Οι ιστορίες των ειδήσεων πληροφορούν τους τηλεθεατές για συμβάντα στην κοινότητα και ολόκληρο τον κόσμο, αλλά, όπως είναι φυσικό, υπάρχει μία επιλογή που ορίζει τι είναι σημαντικό ή ενδιαφέρον να προβληθεί.
Οι τηλεθεατές που δεν “βλέπουν” ποτέ τον εαυτό τους στην τηλεοπτική οθόνη μπορεί δικαιολογημένα να αισθάνονται ασήμαντοι. Η τηλεόραση έχει τη δυνατότητα να μεταδώσει το αίσθημα του ανήκειν, της πολιτοφροσύνης, ενώ συγχρόνως έχει τη δυνατότητα να προσφέρει σημαντικά πρότυπα συμπεριφοράς για τα παιδιά των μειονοτικών κοινοτήτων. Ποιες είναι οι συνέπειες;
Η προβολή διαφορετικών οπτικών γωνιών και η εξέταση διαφορετικών απόψεων μπορούν να αντικατοπτρίσουν καλύτερα την ευρωπαϊκή κοινωνία και τις κοινωνίες σε ολόκληρο τον κόσμο.
Ούτως ή άλλως, ποιοι είμαστε “εμείς”;
Ερωτηματολόγιο για τη Διαφορετικότητα
Σημεία που πρέπει να θυμάστε, όταν καλύπτετε ζητήματα για τη διαφορετικότητα, και που σχετίζονται με τα ζητήματα που συζητήθηκαν στα προηγούμενα τμήματα.
1. Έχω επίγνωση των προσωπικών μου υποθέσεων σχετικά με τα ζητήματα, τις ιστορίες και τους ανθρώπους που επιλέγω να καλύψω δημοσιογραφικά;
2. Έχω επίγνωση της δύναμης των εικόνων, των λέξεων, των ήχων και της μουσικής;
3. Αναφέρω την εθνοτικότητα, όταν δεν έχει σχέση με την ιστορία;
4. Ξοδεύω αρκετό χρόνο διασταυρώνοντας τα γεγονότα; Είμαι βέβαιος ότι χρησιμοποιώ τους κατάλληλους όρους;
5. Συμβουλεύομαι περισσότερο έμπειρους συναδέρφους – και αυτούς που έχουν διαφορετικές καταβολές – όταν είναι αναγκαίο;
6. Επιλέγω τους ανθρώπους που μου δίνουν συνέντευξη επειδή έχουν σχέση με την ιστορία ή επειδή περιμένω ότι θα τραβήξουν την προσοχή του κοινού;
7. Προσπαθώ να βρω μία ποικιλία απόψεων μεταξύ των εκπροσώπων της μειονότητας ή των μαρτύρων που μου δίνουν συνέντευξη;
8. Συντρέχουν πραγματικοί λόγοι για το γεγονός ότι η ιστορία μου περιέχει θέματα σχετικά με μειονότητες;
9. Βρίσκω καινούργιες οπτικές γωνίες και αναπτύσσω περαιτέρω τις ιστορίες μου;
10. Προκαλώ τον εαυτό μου να βρει καινούργιες πηγές και να αμφισβητήσει τον κυρίαρχο λόγο;
11. Αναλογίζομαι αν οι ιστορίες μου συντηρούν στερεότυπα;
12. Λαμβάνω υπόψη μου τον αντίκτυπο των ρεπορτάζ μου, όχι μόνο πάνω στη γνώμη του τηλεθεατή αλλά και πάνω στις ζωές των υποκειμένων που απεικονίζονται;
13. Προσπαθώ ενεργητικά να προσλάβω συναδέρφους οι οποίοι θα συνεισφέρουν μία ποικιλία προοπτικών στην αίθουσα σύνταξης;
14. Δείχνω ενδιαφέρον για κουλτούρες πέρα από τη δική μου και είμαι ανοικτός στην αποδοχή προτάσεων για ιστορίες από διαφορετικές πολιτισμικές οπτικές γωνίες;
